________________
બીજી અનેકવિધ સગવડો કરવી પડતી રહે અને તે બરાબર છે? કે નહીં? ભોજનશાળાઓ બરાબર ચલાવાય છે? કે નહીં? વગેરે તપાસવા આવી સ્થિતિનાં સર્જનો થતાં જાય છે. ખરી રીતે તે પેઢી તે તે ધર્મશાસનની હોય છે. તેની પાસેથી ભક્તોએ, યાત્રાળુઓએ કશુંય માગવાનું ન હોય, તે સ્થાનો તો તપોવન જેવા નિરાળાં હોય, એકાંત જેવા હોય, તેની પાસેથી કાંઈ માગી શકાય નહીં કશીય સગવડની આશા ન રખાય, યાત્રાળુ પોતાની તમામ સગવડો, પોતાના વાહન વગેરે સાધનો સાથે આવે, સ્વાશ્રયથી આવે, પોતાનાં ખાનપાનનાં સાધનો જાતે મેળવી લે, જાતે બનાવી લે, ધર્મસ્થાનોમાં યથાશક્તિ સમર્પણ કરે, યશક્તિ ધર્મસાધના કરે ને ભાવભક્તિ ટકે ત્યાં સુધી રહે, ધર્મ આરાધના સિવાય બિનજરૂરી રીતે વધારે વખત પવિત્ર સ્થાનમાં રહે નહીં આ વિધિ. બીજું તો સ્વધર્મી બંધુઓ સ્વધર્મી બંધુની પોતાના તરફથી ભકિત કરે એ વાત જુદી. તેને સ્થાને પ્રવાસી – મુસાફર - પર્યટક તરીકેનું સ્વરૂપ અપાતું જાય છે અને આ દેશમાં સ્થાયી વતની તરીકે રહેવા આવતાં પહેલાં પર્યટકો તરીકે, વિઝિટરો તરીકે. કળા - કારીગીરીના નિરીક્ષકો તરીકે, અભ્યાસીઓ તરીકે, સંશોધકો તરીકે બહારથી આવવાના કાર્યક્રમો શરૂ થયા છે. તેથી તેઓ માટે આરામગૃહો, ખુરશી-ટેબલનાં સાધનો, બાગબગીચા, આરોગ્યનાં સાધનો, ભોજનાલયો, હોટેલો, હરવાફરવાનાં સ્વચ્છ સાધનો, સેનેટોરિયમો વગેરે ગોઠવવાના કાર્યક્રમો તેમાં ગૂંથાયેલા છે. આ બાબત હાલમાં મહેશ યોગીના આશ્રમની વ્યવસ્થા વાંચવાથી તથા શ્રી સોમનાથ મહાદેવ તીર્થના મંદિરની આસપાસ સગવડો ગોઠવવાની રૂપરેખા વાંચવાથી સારી રીતે સમજાય તેમ છે. હેલિકોપ્ટરો, વિમાનો ઉતરવાનાં સ્થાનો, રેલવે, મોટરો, જવા