________________
લઘુમતી તરીકે ઠરાવી બહુમતમાં ભેળવી દેવાનું પહેલેથી જ રખાયેલું છે. માટે એક પછી એક ઘટનાક્રમ ચલાવતા હોય છે. મુખ્ય ધર્મોનાં મૂળ ઢીલાં પડાવવા દરેક ધર્મોમાંથી માન્યતા ભેદોના અને તેનાં ઝૂમખાં છૂટાં પડાવાઈ જુદા જુદા - નવા નવા સ્વતંત્ર સંપ્રદાયો કઢાવા દીધા છે ને નવી નવી સંસ્થાઓ પણ કઢાવી છે.
જુદા જુદા પ્રચારકો મારફત જમાનાને અનુસરવાને નામે જુદા જુદા અનેક જાતના પ્રચારો કરાવ્યા છે જેથી દરેક મૂળ ધર્મોનાં બળો છિન્નભિન્ન થતાં રહેતાં થયાં છે. લગભગ પાંચસો વર્ષોમાં કયા કયા ધર્મમાં કયા કયા પેટાભેદો નીકળ્યા અને પડદા પાછળ રહી કેવી કેવી રીતે તેને ટેકો અપાયા છે?
તેનો ઇતિહાસ લંબાણ થવાથી અહીં આપવો અશક્ય છે. વૈદિક ધર્મમાં પ્રાર્થના સમાજ, બ્રહ્મો સમાજ, વર્ણાશ્રમ સંઘ વગેરે સંખ્યાબંધ વિભાગો થયા છે. જેના શાસનમાં તેરા પંથ, તારણ પંથ, કૉન્ફરન્સો, મહાસભાઓ વગેરે ખૂબ થયાં છે.
(૨) ભારતમાં હવે વૈદિક ધર્મને વેગ આપવામાં આવે છે, કેમ કે આજે તેની બહુમતી આગળ કરવામાં છે અને બહુમતીથી બીજી લઘુમતીઓને દબાવે નહીં માટે બીજા અલ્પમતી સંખ્યા ધરાવતા ધર્મોને રક્ષણ આપવાની નીતિ રાખી છે. આ રક્ષણ આપવાની નીતિ જ બહુમતીના અસૈદ્ધાંતિક ધોરણને ટેકો આપવાની નીતિ અપનાવાઈ છે” એમ સાબિત કરે છે. વૈદિક ધર્મના મૂળભૂત આગેવાનો આવું કાંઈ ન માનતા હોવા છતાં બહુમત લઘુમતની જાળમાં ફસાયેલો વર્ગ આથી વધુ તેમાં ફસાતો જાય એ સ્વાભાવિક છે.
(૩) વૈદિક અને ઇસ્લામની લઘુમતી ઉપર બોદ્ધ ધર્મની એશિયાભરમાં સારી બહુમતી ઊભી કરવાના પ્રયાસો ખૂબીથી શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. એશિયામાં બૌદ્ધ ધર્મની બહુમતીનો વિસ્તાર ઇતિહાસ કે ભૂગોળનાં પુસ્તકોમાં ઇરાદાપૂર્વક ચિત્રો સાથે બતાવવાનો રિવાજ રખાયો છે. આ દૂરંદેશીપણાની સફળતા માટે જ મહાબોધિ સોસાયટી સ્થપાવી
૫૦ –
