________________
ધાર્મિક સંપિત્તઓના શાસ્ત્રીય વહીવટ અંગે ગૃહસ્થો ઘણી બાબતોથી અજાણ. આજના કાયદાશાસ્ત્રીઓ અજાણ. હવે પછીના ગૃહસ્થ કાર્યવાહકો આવશે તે તો વળી સાવ અજાણ. ભાગ્યે જ સમ્યક્ શ્રદ્ધાયુક્ત વ્યક્તિઓ મળી શકે. તે સ્થિતિમાં મુનિ મહારાજાઓને દૂર રાખવા એ જોખમી કામ છે. ખ્રિસ્તી આર્ચબિશપોની એ નીતિ હોય છે, અને સત્તા મારફત એવું કરાવી શકતા હોય છે. એટલા પૂરતું આપણે પણ તેમ કરવું શી રીતે યોગ્ય છે?
શ્રમણ સંસ્થાના એ અધિકારનો અસ્વીકાર થાય તો એમ જ સમજી લેવાનું રહે છે તો શ્રમણ સંસ્થા માત્ર ખાન-પાન-વસ્ત્ર-પાત્રવસતિ મેળવવામાં જ અધિકારી હોવાની તો પછી હવેથી ગણવાની રહેશે. જેન શાસન કે સંઘમાં તેનું સ્થાન જ બાદ રાખવાની નીતિ હવે અપનાવવાની રહેશે. હવેથી પેઢીના કાર્યકરો પણ શાસ્ત્રમાં બતાવ્યા પ્રમાણેનો વહીવટ કરનારની યોગ્યતા ધરાવનાર જ રાખવામાં આવશે એવો નિયમ કરવો જ પડે. તો પછી પૂજ્ય પુરુષોને તેમાં લક્ષ્ય આપવાનું ન રહે એ સ્વાભાવિક છે.
જેન ધર્મની ધાર્મિક સંપત્તિઓના વહીવટમાંથી જવાબદાર અને જોખમદાર વર્ગને સર્વથા બાદ રાખવો એ વિચાર જ કઈ રીતે જરા પણ કાને સાંભળવા પાત્ર હોઈ શકે ? અને મુનિ મહારાજાઓ જો તે વાતનો સ્વીકાર કરે, તો તેઓના દર્શનાચારનું પાલન જ શી રીતે થઈ શકે? તથા તેમના જ્ઞાન અને ચારિત્રાચાર વિગેરેની શુદ્ધિ શી રીતે રહી શકે? તેઓમાંની કોઈ વ્યક્તિ ખોટી ડખલ ન કરે, દુરુપયોગ ન કરે, એવા પ્રતિબંધ સમજી શકાય તેમ છે. પરંતુ સુવિહિત પુરુષોના સંબંધનો જ વિચ્છેદ એ તો એક ભયંકર વિચાર ગણાય. એનો અર્થ જ એ થાય છે કે જેનશાસનમાંથી સાધુ-સાધ્વીજી વર્ગને બાદ જ કરવાનો? આવો વિચાર એક વાહિયાત વિચાર જણાય છે. વચ્ચે દરમિયાનગીરી નહીં એ સમજાય તેવી બાબત છે, પણ તેમની સલાહ, સૂચના, તેમની પાસે નિયમાવલી પાસ કરાવવી નહીં એ શી રીતે જરા પણ યોગ્ય છે તે કોઈથી સમજી શકાય તેમ નથી.
૭૩
-
