________________
૧૩. ૯૯ યાત્રા કરનારા, ચોમાસું કરનારા તથા બીજાં અનેક શાસ્ત્રોકત વિધિવિધાનોને ઉદ્દેશીને શત્રુંજયગિરિએ આવીને અનેક પ્રકારની ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ વ્યવસ્થિત રીતે ચલાવતા હોય છે.
બહારથી તે આપણને જણાતી નથી હોતી. પણ ધાર્મિક હૃદયોની ભાવનાઓ અને તેમની પ્રવૃત્તિઓ બહુ જ મહત્ત્વની આકર્ષક અને નિખાલસ ભાવની હોય છે. ‘સંસારમાં તો અનેક પાપ કરવાનાં હોય છે, પણ ગિરિરાજ પાસે આવીને જેટલું બને તેટલું ભાતું બાંધવું’’ એવા વિચારના પણ જીવો તેનો આશ્ચર્યકારક રીતે લાભ લેતા હોય છે.
૧૪. રોજ સવારમાં શ્રી શત્રુંજયગિરિનું ચૈત્ય વંદન અવશ્ય કરવા માટે રાત્રિક પ્રતિક્રમણ જેવી મહત્ત્વની વિધિઓમાં દાખલ કરાયેલ છે. ૧૫. કાર્તિકી કે ચૈત્રી પૂનમે શ્રી શત્રુંજયની યાત્રા કરવા માટે ન આવી શકાય, તો તે પોતાના ગામમાં ઉત્સવપૂર્વક શ્રી શત્રુંજયના પટના દર્શન, પૂજન અવશ્ય કરે છે.
મને ખ્યાલ છે, કે ‘તમારી સામે હું શત્રુંજયનું મહાત્મ્ય લખવા કે સંભળાવવા નથી બેઠો, પરંતુ જૈન ધાર્મિક લોકોની શ્રી શત્રુંજયગિરિ પ્રત્યે કેવી ભાવના છે? કેવી ભક્તિ છે? કેટલી હદ સુધી તેઓના મનમાં તેનું સ્થાન છે? તેનો કાંઈક સ્પષ્ટ ખ્યાલ તમને આપવાનો મારો હેતુ છે તેથી થોડી વિગત લંબાવી છે.’’
ધાર્મિક હૃદયો લડાયક કે બંડખોર નથી હોતા. તેનાં ધાર્મિક કૃત્યોમાં વિઘ્ન આવે, તો તેમના દિલ દુભાય છે, દુઃખ થાય છે અને દુઃખી હૈયે બેસી રહે છે અને તેમની એ લાગણીને હળવી કરવા શ્રી સંઘ ધર્મમાંથી વિઘ્નો દૂર કરવાના વિશ્વમાં માનવ જાતથી શક્ય બધા પ્રયત્નો કરે છે અને ભૂતકાળમાં કરતો હતો, ભવિષ્યમાં ક૨શે.
તેમ છતાં કોઈ કાળદોષને લીધે કોઈ વખતે શ્રીસંઘ,તેવા પ્રયાસોમા ન ફાવે તોપણ ધાર્મિક હૃદયોને કાંઈ ને કાંઈ અસરકારક નીવડે છે અને પાછો ધર્મનો પ્રભાવ શરૂ થઈ જાય છે. ક્યાંક ને ક્યાંકથી પ્રકાશ આવી
૯૧
