________________
આવે છે. પ્રાચીન સ્થળોના રક્ષણના બહાના હેઠળ તેનો કબજો લઈ તેનો નાશ કરવાની નીતિનું સ્પષ્ટ અનુમાન થઈ શકે છે. આમૂળચૂલ ક્રાંતિ કરવાનું ધ્યેય હોય ત્યારે ધર્મને પણ પ્રજાના જીવનમાંથી દૂર કરવો પડે, અને તે માટે ધર્મનાં જાહેર પ્રતીકોનો પણ નાશ કરવો જ પડે. સરકાર આ ગુપ્ત હેતુ પ્રજાથી છુપાવી રાખે છે, ઊછરતાં બાળકોના મગજમાંથી વારસાગત ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક સંસ્કારોનો નાશ કરવા માટે સરકારી નીતિ ધર્મસ્થાનોનો કબજો લે છે. ધર્મ જેવી અભેદ્ય દીવાલમાં ધર્મસ્થાનોના રક્ષણના બહાનાના નિમિત્તથી સરકારી નીતિઓ પ્રવેશ કરી શકે છે અને તેના પગલે પગલે આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાનો કબજો સીધી, આડકતરી રીતે સ્થાપિત થાય છે. ઓ પોલિટિકલ દાવપેચ સામાન્ય સમજમાં આવતો નથી, આવી શકતો નથી,
જગતના સર્વ પદાર્થો ઉપર સર્વ અધિકાર સ્થાપવાનું કાર્ય બ્રિટિશ સત્તાને કયા ઇશ્વરે સોંપ્યું છે? કે સ્વયં તે સત્તાએ પોતાને ઇશ્વર માની લીધો છે? કઈ ન્યાયની કચેરીએ તેમને આવો અન્યાય કરવાનો અધિકાર આપ્યો છે? તેમની માન્યતાને ન્યાયી ઠરાવી છે? કહેવાતા શિક્ષિતો વધુ મૂર્ખ બને છે. સંસ્કૃતિના નાશમાં પ્રજાનો નાશ ગૂંથાયેલો છે એ વાત તેમના સમજવામાં આવી નથી. પશ્ચિમે તેમને જેટલું ભણાવ્યું તેટલું તેઓ ભણ્યા હોય છે અને એ ભણતરનો પોપટપાઠ રયે જાય છે.
એક જાણવાસમજવા જેવું દષ્ટાંત.
બ્રિટિશ સત્તાના સમયમાં લોર્ડ કર્ઝન દેલવાડાનાં મંદિરો જોવા આવ્યા હતા. તેમની સાથે લાલભાઈ શેઠ હતા.
લોર્ડ કર્ઝને જણાવ્યું, “આબુનાં મંદિરો જગતની આબરૂ છે. તેમાં કાળદોષે ખંડિતતા થઈ છે. તે સરકાર સુધરાવશે.”
તરત જ શેઠશ્રીએ જવાબ આપ્યો, “નહીં, નહીં, અમારો શ્રી સંઘ તે સુધરાવશે. અમારી વિધવા બહેન પણ ધર્મભાવનાથી રૂપિયા આપવાની તેયારી દાખવશે.”
- લોર્ડ કર્ઝનને આ બાબતમાં વાંધો લેવાને કારણ નહોતું. કારણકે આવાં સ્થાનો સરકારી કબજા નીચેનાં અને માલિકી નીચેનાં છે એવી
-
૪ ૧.
