________________
M
પાપની માફી એમ તદન સહેલી નથી હોતી પાપ અજાણપણે થયું હોય ને પૂરો પસ્તાવો થાય તો માફ થાય છે, પણ જમણે ગાલે તમાચો મારનારની સામે ડાબો ગાલ ધરવાનું કહેનાર ઈશુની આજ્ઞા પ્રમાણે આવા મહાપાપ કરવામાં આવતાં હોય, તે ત્રણ કાળમાં પણ સંભવિત જણાતું નથી એ બની શકે પણ નહીં ઈશુએ સર્વ દેશના માનવોને ધર્મ પમાડવા કહ્યું છે. તેનો અર્થ ધર્મ ન પામેલાઓને ધર્મ પમાડવાનો છે. નહીં કે ધર્મની ઉચ્ચ કક્ષાએ પહોંચેલાઓને ત્યાંથી નીચે ઉતારવાનો અર્થ છે. તુચ્છ અને ટૂંકી બુદ્ધિના તથા કામક્રોધાદિથી ઘેરાયેલી બુદ્ધિના માનવોનું એ કામ છે. તેથી તેની આજ્ઞાથી વિરુદ્ધ જઈને મહાપાપના પાયો નખાય, તેવાં કામોમાં તેની સંમતિ, આજ્ઞા વગેરે હોય જ કેમ? અને તેની માફી પણ તે શી રીતે આપી શકે? કે આપી શકશે? ભલેને
ગમે તેવી લાંબી લાંબી પ્રાર્થનાઓ કરવામાં આવે. (૩૬) આ સર્વ માનવજાતિએ ખાસ વિચારવા જેવું છે “સર્વ રંગના
માનવો જગત ઉપર ટકી રહે ને જીવે” તેવી રંગભેદની નીતિ મહાપુરુષોએ નકારી નથી. અર્થાત્ રાખી છે. તેને ઉડાડી દઈ એક જ રંગના માનવોને ટકાવવાનો આદર્શ સફળ કરી એક જ રંગની માનવપ્રજા રાખીને માનવીય એકતા કરવી તે કઈ રીતે ન્યાયપૂર્વકની
ગણી શકાય તેમ છે? (૩૭) તે માટે, (૧) પહેલાં એક જ વિશ્વધર્મ કરવો. (૨) તે માટે તેનીય
પહેલાં સર્વ કોમ ભેદ દૂર કરવા ને હિંદુ, મુસલમાન, ઇઝરાયેલ વગેરે પ્રજાનાં નામ પણ દૂર કરવા ને એક જ માનવજાત તરીકેનો આકાર આપવો, તે શી રીતે યોગ્ય છે? ને તે પહેલાં સંસ્કારી રંગીન માનવીના જીવનમાંથી ધર્મપ્રધાન ચાર પુરુષાર્થની સંસ્કૃતિનું જીવન દૂર કરાવી, પ્રજાને ભૌતિક જીવનને માર્ગે ચડાવી દઈ, પ્રગતિને નામે નિરાધાર સ્થિતિમાં મૂકવી, શું તેમાં પાપ નથી? શું સમગ્ર રંગીન પ્રજાઓ આજની પ્રગતિને શિખરે પહોંચી શકશે જ? ન પહોંચી શકે, તો સદા રક્ષક સંસ્કૃતિનું જીવન છોડી દેવું પડવાથી ગુલામી સિવાય બીજી શી સ્થિતિ તેને ત્યારે પ્રાપ્ત થઈ હશે?
૨૭
