________________
બળતા થાંભલાને બાથ ભીડી બૂમો મારીએ છીએ, હું બળું છું રે, બળું છું રે કોઈ છોડાવો.” પણ તું આ થાંભલાની બાથ મૂકી દે. તો કહે ના, એમ ને એમ ઠંડક કરી દો. આમ વાત છે. બીજી વાત કંટ્રોલ નીકળી જાય તો તમે રાજી તો છો, પણ પછી અનાજ શા ભાવે વેચશો? કંઈક તો કંટ્રોલ રાખવો પડશે. રામ અને રાવણ બે છે. રામને જોઈએ તો નીતિ જાળવવી પડશે. અને રાવણ જોઈતો હોય તો બધું ખુલ્લું છે. ધોળી હેપી વાળાને લોકો ગાળો બોલે છે. જેને પતરાં નથી મળતાં તે ગાળો બોલે છે. મળે છે તે કાળાં બજારમાં વેચે છે, પણ કોઈને જવાબદારીનું ભાન નથી. ફાવે તેમ બોલે છે અને ફાવે તેમ વર્તે છે. છેલ્લે ચા છોડવા અને શહેરમાં દૂધ નહીં ભરવાનું સમજાવ્યું હતું.
અહીં શિવાભાઈ પટેલ અને રણછોડકાકા આગેવાનો મળવા આવ્યા હતા. ખેડૂત મંડળના સભ્યો નોંધાયા હતા.
વસ્તી ૨૨૦૦ની આગેવાન શાહ ચંદુલાલ ભીખાભાઈ, મંત્રી : મણિલાલ ડાહ્યાભાઈ. * ૧૦-૧૨-૪૭ : હાથીજણ
વાંચથી નીકળી હાથીજણ આવ્યા. અંતર દોઢ માઈલ. ઉતારો ચારામાં રાખ્યો. લોકોએ વાજતે ગાજતે સ્વાગત કર્યું હતું. ચોરામાં સભા થઈ. મહારાજશ્રીએ કહ્યું, હું ભાવ વધારવા માટે દલીલ કરતો રહ્યો છું. પણ એક ખેડૂત પ્રતિનિધિ તરીકે સામાન્ય રીતે કહી શકાય. ખેડૂતો એકી અવાજે અવાજ કાઢે તો આપણી ઘણી ફરિયાદો દૂર થાય. એ માટે આપણે ખેડૂત મંડળો સ્થાપવાં જોઈએ. આપણું મજૂર ધન પૈસાને લીધે મિલમાં ઘસડાય છે. આપણાં અનાજ વેચવાનો કોઈ ધડો નથી, બીજી મુશ્કેલીઓ પણ છે. એનો ઉપાય ખેડૂત મંડળ જ છે.
અહીં ખ્રિસ્તી મિશન સ્કૂલ ચલાવે છે: વસ્તી ૧૧૬૮ એમાં હરિજનો મુખ્ય છે. આગેવાનો હરિજન લક્ષ્મણ મકન અને મણિલાલ ચકાભાઈ. હાથીજણથી વિહાર કરી નરોડા આવ્યા. અંતર ચાર માઈલ હશે. ઉતારો સહકારી સોસાયટીના મકાનમાં રાખ્યો હતો. હિન્દુ મુસ્લિમોની સભા થઈ હતી. નરોડાથી વિહાર કરી શાહવાડી આવ્યા. ઉતારો છગનભાઈને ત્યાં રાખ્યો હતો. રાત્રે જાહેરસભા થઈ, નહેરમાં પાણી ઓછું આવે છે. ચંડોળા તળાવનાં છ ગામમાં પણ પાર્ટીઓ છે. બોલનાર પાણી લઈ જાય છે. સરકારી તંત્રની પણ ખામી છે. અંગ્રેજ સરકારના રાજ્યમાંથી એક વાત શીખી ગયા છીએ અને તે ગમે તેમ બોલવાનું. ગાંધીજી ઘણીવાર કહેતા કે બોલવામાં સંયમ કેળવો જવાબદારીનું ભાન રાખો. વલ્લભભાઈને પણ લોકો ૪૮
સાધુતાની પગદંડી
