________________
પ્રશ્નોત્તરી : ૧૩
(સંતબાલજીને જોતાં જ સામાન્ય રીતે દરેક વ્યકિતને કેટલાક પ્રશ્નો ઊઠે. તા. ૬ઠ્ઠીને રોજ વિરાણી કન્યા વિદ્યાલય રાજકોટની કેટલીક નાની નાની બાળાઓએ એમને કેટલાક જિજ્ઞાસાપૂર્વક પ્રશ્નો પૂછયા હતા. બાળકોય સમજી શકે એવી ભાષામાં આપેલા જવાબ અહીં આપીએ છીએ. )
પ્ર. : આપ મુહપત્તિ શા માટે બાંધો છો ?
જ. : પ્રશ્ન સુંદર છે.મુહ એટલે મોં અને પત્તિ એટલે પાળો. આપણે જ્યારે બોલીએ છીએ ત્યારે મોં દ્વારા શ્વાસોશ્વાસ લેવાય છે. નાક અને મોંની રચનામાં અંતર છે. નાકની તો કુદરતી રચના જ એવી હોય છે કે હવામાં ઊડતાં નાનાં નાનાં જંતુઓ, ધૂળના કણો ચળાઈને જ જાય. જ્યારે મોંમાં એવું નથી. સૂક્ષ્મ જીવોની હિંસાની દષ્ટિ તો આપણે ગૌણ ગણીએ, પણ સ્વચ્છતા અને આપણા આરોગ્યને ખાતર પણ આ વસ્તુ ઉપયોગી છે. ઉપરાંત સભ્ય માણસ સાથે બોલતાં અથવા તો શાસ્ત્ર વગેરે વાંચતાં આપણું થૂંક તે પર ન પડે તે માટે પારસીઓ પણ આડું કપડું રાખે છે, આખું કપડું હરહંમેશ સાથે રાખવું તેના કરતાં સરળતાની ખાતર આ મોંએ જ પાળો બાંધવાની બુદ્ધિ માણસને સૂઝી
પ્ર. : આપ ચંપલ શા માટે હેરતા નથી ?
જ. : એક વાત તો એ છે કે પગરખાંને માટે ચામડું જોઈએ. એટલું બધું ચામડું અહિંસક મળવું અશકય છે.અને વળી સારી જાતના કુમાશ અને ગ્રેઈનવાળા બૂટ તો તાજા કતલ કરેલા ઢોરના ચામડામાંથી જ બને. અને બફ અને એવા પ્રકારનું ચામડું તો તદ્દન કૂમળાં ઢોરોને સંહારીને જ તૈયાર કરવામાં આવે છે. એટલે પગરખાં પહેરીને આપણે એક રીતે હિંસાને જ સહાય કરીએ છીએ. તો સમાજમાં થોડા તો એવા ઉઘાડપગા જોઈએને કે લોકોને થાય કે જો આ લોકો ઉઘાડા પગે ફરી શકે તો આપણે ચોવીસે કલાક પહેરવાને બદલે એનો થોડો ઉપયોગ કરીએ, અથવા દશ બાર જોડ ને બદલે એક સાદી જોડીથી ચલાવીએ.
વળી એ દ્વારા પગને પણ એક પ્રકારની તાલીમ મળે છે. માણસ ગમે તેમ આડુંઅવળું જોઈ ચાલતો બંધ થાય છે રવિશંકર દાદા રમૂજમાં ઘણીવાર કહે છે કે, મારા પગને કાંટો વાગે છે ત્યાર પહેલાં મને વાગવાને બદલે કાંટાને વાગે છે.
પ્ર. : પણ આપ ઉઘાડે પગે ફરો અને શેરીની ધૂળમાં ગળફો, થૂંક, છાણ, મૂતરને લીધે અનેક પ્રકારનાં રોગનાં જંતુઓ હોય છે. આપના પગ સાથે ચોંટી તે ઘરમાં આવે તે કરતાં પગે રક્ષણ રાખ્યું હોય તો?
૧૮૨
સાધુતાની પગદંડી
