________________
પાંખોથી ઊડે, પણ તે પાંખો એવી બનાવે છે સાથે હજારોને ઊડાડે. પણ તે કયારે બને? બીજાનાં પાપો પોતાનાં માની માથે ઓઢી લેવાય. દરેકમાં ગુણ જોવાની વૃત્તિ જાગે. આજુબાજુનાં માણસો જ્યારે ભૂલ કરતાં હોય ત્યારે તેને શલ્યની માફક ખૂંચે અને પોતે એમ માને કે મારા વાત્સલ્યમાં કંઈક ખામી છે. સર્વધર્મ ઉપાસના અને સ્યાદવાદ બન્ને એક છે. ઈસ્લામ જરથોસ્ત કે ખ્રિસ્તીનાં શાસ્ત્રો જોઈશું તો એક જ તત્ત્વ માલુમ પડશે. એટલું ખરું કે દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ અને ભાવ પ્રમાણે જે જાતની પ્રજાની કક્ષા તેવા પ્રકારની શૈલી આપેલી છે. અત્યારના ઈસ્લામીઓ જે રીતે વર્તે છે તેમાં સરાસર અધર્મ છે.
આ સભામાં રવિશંકરદાદા હાજર હતા. તેમણે બે શબ્દો કહેતાં જણાવ્યું કે, નિરાશ્રિત છાવણીમાં બે પ્રકારના માણસો જોયાં. એક સર્જનમાં મદદ કરનાર અને બીજાં સર્જનનો ઉપભોગ કરનારાં. બુદ્ધિનો ઉપયોગ ધર્મ પેદા કરવાનો છે અન્ન વસ્ત્ર પેદા કરવા હાથ પગનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
તા. ૩-૬-૪૮ના રોજ રાતની જાહેરસભા હરજીવન વિઠ્ઠલદાસ બારદાનવાલાનાં બંગલે રાખી હતી.
તા. ૪-૬-૪૮ના રોજ સવારનું વ્યાખ્યાન ૮ થી ૯ સુધી રાખ્યું હતું. રાત્રે ૮ વાગે ગાંધીચોકમાં વ્યાયામ અને મનોરંજન કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી અને છેલ્લે પ્રવચન કર્યું હતું.
તા. પ-૬-૪૮ જાહેરસભા થઈ હતી.
તા.૧-૪-૪૮ના રોજ હરિજન કન્યા છાત્રાલયનું ઉદઘાટન રાખ્યું હતું. આ વખતે પૂ.રવિશંકરદાદા, વજુભાઈ શાહ વગેરે આગેવાનો આવ્યા હતા.
પૂ. દાદાએ ઉદ્દઘાટન કરતાં જણાવ્યું હતું કે હું તો પૂ. મહારાજશ્રીનાં દર્શને આવ્યો હતો ત્યાં મારે ફાળે આ કામ આવ્યું છે. ખાસ કરીને ભંગી બેનોને અહીં દાખલ કરવામાં આવે છે. ૭૦૦ ઘર ભંગીનાં અને ૧૦૦૦ ઘર વણકરોનાં છે. છતાં અહીં કેમ નથી આવ્યાં? કયું કારણ એની પછવાડે હશે? શું અહીં આવવામાં ગુનો છે? આપણને રસ છે, ભાવ છે, જ્ઞાન છે, અને કાર્યકર્તાઓને કંઈક પ્રેરણા મળે તે દષ્ટિએ આવ્યા છીએ. પણ હરિજનોનો રસ આપણે સૂકવી નાંખ્યો છે. એને એક સરખા બનાવી દેવા છે. ભવિષ્યમાં જ્યારે ઈતિહાસ રચાશે ત્યારે આપણે જોઈશું કે અમારા બાપદાદા આવા હશે કે એક વર્ગને આવો રાખ્યો હતો. છાત્રાલય થશે તેમ આપણે આનંદ પામીશું પણ તે બસ નથી થોડા નીચે ઊતરવું પડશે. પડેલા માણસને ઊભો ૧૧૬
સાધુતાની પગદંડી
