________________
સદ્ભાગ્યે આજનું તંત્ર એવી સંસ્થાના હાથમાં છે કે જે સંસ્થાના વિકાસ પાછળ ત્યાગ તપ અને બલિદાનનો ભવ્ય ઈતિહાસ છે. અને આજનું તંત્ર જે વ્યકિતઓ મુખ્યપણે સંભાળી રહી છે, તે વ્યકિતઓએ પ્રજાહૃદય પર કાબૂ મેળવ્યો છે. આમ હોઈને આ કાયદાઓથી આમપ્રજાને બીવાનું નથી. એટલું ખરું કે જેઓ હિંદની કટોકટીની પળોને પિછાણી શકતા નથી અને લોકશાહી, સમાજવાદ, કિસાનમજૂર રાજ્ય, પ્રાદેશિક સ્વતંત્રતા વગેરે આકર્ષક નામો નીચે પ્રજાકીય તંત્રને ચાલવામાં રોડાં નાંખે છે, તેમને આ કાયદાઓથી રુકાવટ થશે. તે રુકાવટ જરૂરી પણ લાગે છે. હમણાંનો જ દાખલો આપું. એક જાહેર બોર્ડ ઉપર એક મોટા શહેરમાં એક માણસે "મૂડીવાદી સરકાર મુર્દાબાદ” એવું લખ્યું હતું. એ લેખકે મૂડીવાદી સરકાર કોણ? એ એવી સિફતથી જણાવ્યું હતું કે તેનો સીધો સાદો અર્થ કોંગ્રેસ સરકાર થતો હતો. કાયદાની રીતે આ માણસને કશું જ ન થઈ શકે. પણ પ્રજા માટે આ ખતરનાક હતું.
એવાં પણ ઉદાહરણ છે કે જ્યાં કોમવાદનું ઝેર હજુ પણ ઊંડે ઊંડે રહી ગયું છે અને પ્રસંગ મળતાં તે પોતાનો ફેલાવો કરે છે. આવે ઠેકાણે પ્રજાજાગૃતિ ન હોય તો સરકાર એ તત્ત્વોને બીજી કઈ રીતે તત્કાળ કાબુમાં લઈ શકે?
હા, આ કાયદાનો દુરુપયોગ ન થાય તે માટે કડક રીતે ચોકી રાખવી જ પડશે. વળી જે અમલદારોનાં માનસપટ નથી, અથવા સંકુચિત દષ્ટિવાળા કે પક્ષપાતવાળાં છે તેમના તરફથી આ કાયદાને લીધે જોખમ ઊભું છે. ઉપરાંત પ્રજામાંનો પણ લાગવગ ધરાવતો વર્ગ જૂનાં વેરઝેરથી પ્રેરાઈને આ કાયદાનો દુરુપયોગ કરાવે તે પણ બનવા જોગ છે. આટલાં ભયસ્થળો હોવા છતાં આજના સંયોગોમાં પ્રજાકીય પ્રધાનોને પ્રજાહિત ન જોખમાય તે રીતે તંત્ર ટકાવી રાખવું હોય તો થોડા સમય પૂરતા આવા કાયદાનો ઉપયોગ કરવો પણ પડે, પણ તેનો ઉપયોગ કરવામાં સરકારના
અધિકારીઓએ અને પ્રજાએ સાવધાન રહેવું જોઈએ. વિશ્વવાત્સલ્ય : ૧૬-૫-૧૯૪૯
પ્રશ્નોત્તરી : પ્ર. રાજકારણમાં આજે સ્ત્રીઓએ ભાગ લેવો જોઈએ એમ આપ માનો છો ? ઉ. સ્ત્રી એ પુરુષની સખી ઉપરાંત પ્રેરક પણ છે; એટલે એ કદી રાજકારણથી મુકત ન રહી શકે. આજે હિંદી સંઘના હિંદની પુનર્રચનાનું મહાન કાર્ય હિંદી સામે પડ્યું છે. એમાં સ્ત્રીઓ જો ભાગ નહિ લે તો એ કામ અપૂર્ણ જ રહેવાનું. એ દષ્ટિએ હું બહુ જ ભારપૂર્વક માનું છું અને કહી પણ રહ્યો છું કે, સ્ત્રીઓએ કોઈપણ કામ કરતાં આજે વધુ સક્રિય રીતે રાજકારણમાં ભાગ લેવો જોઈએ. ૧૬૬
સાધુતાની પગદંડી
