________________
સ્થિતિમાં આપણે લોકોને ધાર્મિકતા તરફ વાળવા હોય, તેમને ધર્મ શ્રવણ કરાવવું હોય તો રાત્રે સભાઓ કરવી પડે. રાત્રે ફૂરસદ હોય છે અને એકાગ્રતા પણ સારી રહે છે એ અનુભવથી જણાયું છે.
બીજી વાત બેનોને રાત્રિ સભામાં આવવાની. ચારિત્ર્ય અને શીલ એ એવી વસ્તુ છે કે એ કોઈના કહેવાથી આવતાં નથી. મનમાં ઊગવું જોઈએ. આપણે એમ માનીએ છીએ કે ચારિત્ર્યશીલતાનો ઈજારો અમારા જ હાથમાં છે. ખરી રીતે તો પોતાનું શીલ સાચવવાની કાળજી પુરુષો કરતાં બહેનોમાં વિશેષ હોય છે. તેમની ધર્મજિજ્ઞાસા પણ વધુ હોય છે. માટે તેમને ધર્મ શ્રવણથી વંચિત ન રાખવાં જોઈએ. હા સભાના યોજકો એવી વ્યવસ્થા ઊભી કરે કે સ્ત્રી પુરુષની બેઠકો અલગ રહે, સ્વયંસેવકો વચ્ચે ઊભા રહે. જો કે અહીં એવી વ્યવસ્થા કરવામાં આવી જ હતી. સભાના અંતે એવો શિરસ્તો રાખ્યો હતો કે પહેલાં બહેનો ઊઠે. તેમના ગયા પછી ભાઈઓ ઊઠતા. આવી ખૂબ સરસ વ્યવસ્થા સચવાતી.
હવે રહી બત્તીની વાત, બત્તીની મહારાજશ્રીને તો જરૂર જ નહોતી કારણ કે તેઓશ્રી રાત્રે લખવા વાંચવાની ક્રિયા પ્રાયઃ કરતા જ નથી એટલું જ નહિ પણ નિવાસસ્થાનથી અમુક ડગલાંથી વધારે જતા પણ નથી. પણ સભા થાય એટલે એની વ્યવસ્થા જાળવવા ખાતર બત્તીની જરૂર પડે. એટલે જીવહિંસા ઓછી થાય એ રીતે બત્તી રાખી શકાય. જોકે જૈન યુવાનોની અને બીજાની દલીલ એ હતી કે જે મોટો વંડો છે, તેમાં નાતને જમાડવા માટે મોટી મોટી ચૂલો ખોદેલી છે; એ ચૂલો સળગતી હશે ત્યારે કેટલી બત્તીઓ બળ્યા જેટલું પાપ થતું હશે!
મહાજનની વ્યવસ્થાપક કમિટીમાં લગભગ ૧૮ સભ્યો હતા તેમાંથી ૧૪ સભ્યો પાછલો વંડો રાત્રિ સભા માટે આપવા તૈયાર હતા, પણ ચાર જણ તૈયાર ન થયા. મહારાજશ્રીએ તેમને જે કંઈ વાંધો હોય તેને ધર્મશાસ્ત્રોનો આધાર આપી સમાધાન આપવા પ્રયત્ન કર્યો. પણ તેઓ તો મક્કમ જ રહ્યા. આની સામે જૈનોનો રોષ ખૂબ વધી ગયો. તેમને થયું અમારા જ પૈસાથી આ વંડો બંધાવ્યો છે, તો વ્યવસ્થાપક કમિટી અમે કહીએ તેમ કેમ ન માને? જે જગ્યાએ એ પ્રવચન થતાં તે અને પાછલા બાગ વચ્ચે એક મોટો દરવાજો જ હતો તેને ખાલી સાંકળ જ વાસી રાખતા. કારણ કે દિવસની સભા ત્યાં થતી. વળી પાણીનો નળ, જાજરૂ વગેરે એ બાજુ હતાં. એટલે વારંવાર અમારે જવું આવવું પડતું. કેટલાક યુવાનોએ મહારાજશ્રીને કહ્યું : સૌરાષ્ટ્રની વિહારયાત્રા
૧૪૭
