________________
ભારતના ભાગલા તાજા જ થયા હતા. પાકિસ્તાનમાંથી હિન્દુ નિર્વાસિતોનાં ધાડાનાં ધાડાં ભારતમાં આવતાં હતાં. સૌરાષ્ટ્રમાં પણ આવે એ સ્વાભાવિક છે. સરકારને આ નિર્વાસિતોને માટે ખાલી મકાનો રેકવીઝિશન કરવાની સત્તા હતી. અમારું મકાન ખાલી જોઈને સરકારી તાળાં લગાવી દીધાં.
મને ખબર પડી. ખૂબ મૂંઝાયો. દિવસો ભરાઈ ગયા હતા. શું કરવું?
મુનિશ્રી સંતબાલજીનો વિહાર એ વખતે જોડીયા આસપાસ હતો. એમને મળ્યો. બધી વાત કરી. પરિસ્થિતિ સમજાવી.
મુનિશ્રીએ હસતાં હસતાં કહ્યું : "મૂંઝાવાની જરાય જરૂર નથી. મારો ઉતારો હિરજનવાસમાં રાખીશું. ત્યાં તો કોઈ પ્રશ્ન નહિ આવે ને ?”
મને ખૂબ સાંત્વન મળ્યું. રાજકોટ પાછો ફર્યો. રાજકોટના કોઠારીયા નાકે દશાશ્રીમાળીની વાડી હતી. એ ભાડે આપે તો લેવી એમ વિચારીને પ્રયાસ ચાલુ કર્યો. વાડીની માલિકી સ્થાનકવાસી જૈન સંઘની હતી. હિંમત કરીને એમના આગેવાનોને મળ્યો. વાત કરી.
સંઘે બહુ વિનયથી જવાબ આપ્યો :
"વાડીમાં સ૨કા૨નું અનાજ ભર્યુ છે. સરકારને ભાડે આપેલું છે. સરકાર આપે તો અમને શો વાંધો હોય ?” આ જાણીને હું સૌરાષ્ટ્ર, સરકારના મુખ્યમંત્રી શ્રી ઢેબરભાઈને મળ્યો. વાત જાણી એ રાજી થયા. આનંદ વ્યક્ત કર્યો અને કહ્યું કે "રસિકભાઈના ગૃહખાતા હસ્તક આ ખાતું છે. એટલે તમે એમને મળો.”
હું ખાતાના મુખ્ય અધિકારીને મળ્યો. એમણે કહ્યું, "અમારી પાસે મકાન કબજે લેવાની સત્તા છે. કબજો પાછો આપવાની સત્તા નથી.”
પછી હું શ્રી રસિકલાલ પરીખને મળ્યો. એમણે કહ્યું કે, "મહારાજશ્રી મારા પણ ગુરુ જ છે, પણ નિયમને આધીન કાર્યવાહી તો કરવી જ જોઈએ ને ? મકાનોનો કબજો લેવાય છે એ મુજબ તમારા મકાનનો કબજો પણ લેવાયો છે. હવે જો તમે ખાતરી આપતા હો કે, ચાતુર્માસમાં આ જ કામ માટે ઉપયોગ કરીને પછી તરત મકાનનો કબજો પાછો સરકારને સોંપી દેશો તો વાંધો નહિ આવે."
આમ પ્રશ્ન પત્યાના આનંદ સાથે આ સમાચાર આપવા હું પાછો મુનિશ્રીને મળવા પહોંચી ગયો અને આ બધી વાત કરી.
સંઘના શાણા આગેવાનોને લાગ્યું કે હાલ કબજો સરકાર પાસે છે. સરકાર પોતે
સાધુતાની પગદંડી
૧૪૦
