________________
ઉપસ્થિત છે, ઉત નિયમને લીધે માંબાપામાં પટવા દોષ હોય તદપિ તે પ્રત્યે સાપ બિલ લો ને આપવું; એટલુજ નહિ પણ મારા માબાપનું વર્તન કે છે” એવા ભાવ પણ મનમાં આવવા ન દે. માત્ર સુચરિતાને સ્મરવા અને તે પ્રમાણે વર્તવું એ સત્યુગને ઘટે છે. ઘણીવાર પૂજ્ય પુરૂષોના દે પારકાને મોડેથી સાંભળવાથી આપણું તે પૂજ્ય પુરૂષો માટે હલકું મત બંધાય છે, આવું બનવા ન પામે તે માટે ડાહ્યા પુરુષો, જ્યાં પિતાના પૂજાના ચેષ્ટિતપર વાત થતી હોય ત્યાં ગમન પણ નથી કરતા અને તત્સંબંધી સાંભળતા પણ નથી; કારણ કેन केवलं यो महवोऽभाषयते शृणोति तस्मादपि यः स पापभाक् ।
મોટા પાષની નિંદા કરનારજ માત્ર પાંપી થતું નથી પણ તેની પાસેથી સાંભળનારને પણ પાપ લાગે છે,
હમેશાં મનુષ્યો એ પિતાનું લક્ષ્યસ્થાન શ્રેય વસ્તુ તરી રાખવાનું છે કે જે આત્માની ઉન્નતિકર્તા થઈ પડે છે, માબાપની પ્રવૃત્તિઓ અનેકવા પિતાના બાળકને
ખી કરવા માટે હોય છે અને પુત્રએ શ્રેયસંપાનાર્થે પોતાની પણ સર્વ પ્રવૃત્તિઓ માબાપને સુખી કરવા જવી જોઈએ. એક નિબંધકાર લખે છે કે
2" All their aims, all their hopes and all their efforts are centred in us. Would it not be the basest ingratitude on our part not to make some return for thesë favours and bene. fits ?............ Gratitude is the first step towards moral progress..........-ingratitude is one of the blackest crimes that we can be guilty of."
તેઓની સઘળી લિપ્સા, તેઓની સાળી આશાઓ અને તેઓના સઘળા પ્રયત્નો આપણા માટે હોય છે. આ લાભ અને ઉપકારોને જરા પણું બદલે ને વાળવે તે શું અધમમાં અધમ અનુપકારીપણું નથી નૈતિક ઉત્કર્ષે કરવા માટે ઉપકારવૃત્તિ એ પ્રથમ પગલું છે. કોઈનો ઉપકાર ભૂલી જવો તે અતિ નિં અપરાધ છે.
નિયાની દરેક પ્રજામાં માતાપિતા માટે બહુ માને છે. અધુના ભારતવર્ષમાં લેકે માતાપિતાનું ગૌરવ વિસ્મરવા લાગ્યા છે. પશ્ચિમાત્ય અપૂર્ણ વિવા લઇને તૈયાર થયેલા તરૂણે સામાન્ય અંશે માબાપને મજુર વર્ગ કરતાં વિશેષ ઉચ્ચ ગતા હોય એમ દષ્ટિગોચર નથી થતું. તેઓ સુધારેલી પ્રજાનું જેકે અનુકરણ કરવાની હિમ્મત ધરે છે તે પણ તે તેનું અનુકરણ એકતરફી છે. તેઓના હૃદય અને સ્વભાવ ક્ષશ્વક હોય છે. ચાળણીની પેઠે તેઓનાં ચિત્ત સારી સારી વસ્તુઓ પાતામાંથી કાઢી નાખે છે અને ચૂલું, ફોતરાં પિતે લઈ લે છે. આમ આને ન ' છાજે તેવા પશ્ચિમ પ્રકારનું અનુકરણ આ દેશમાં દાખલ થયું છે, જ્યારે તે પ્રજાના સારા અને વિશિષ્ટ ગુણનું અનુકરણ આપણે જરાપણ કરતા નથી એ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
