________________
( ૧૨ )
વસ તને માતાની વિશેષ વિશ્વાસને લાગણી ઉત્પન્ન થતાં તે એટલી “ અને એજ તમારા કહેવાની અસર હું તેના મગજપર થયેલી જોઉં છુ
સૂર્યાંસ્ત થવા આવ્યા હતેા તેથી સાસુ વહુ ધરપ્રત્યે રવાના થયાં. વતૅ ખતે તેમ થાડા દિવસમાં પેાતાને ખગલે આવી વસવા માતાને વિજ્ઞપ્તિ કરી. એ તેણે સ્વીકારી પણ ખરી.
در
પાંચમે દિવસે પાતાનું મૂળ ધરી છેાડીને માતા પુત્રને અગલે વસવા આવી ઉપયાગી માલમત્તા તથા રાચરચીલુ નવા ભગાલામાં આણવામાં આવ્યાં. પતિ વિયેાગિની ચન્દ્રપ્રભાના આજ સુખચન્દ્ર વિરાજ્યા. વસંતે દરેક રીતે ખનેને સતાષ ઉપજે તેવું આચરણ ધારણ કરી લીધું. કપટરાજે ભાનુમતીને ઘેાડા દિવસ એ બન્નેની દૃષ્ટિએ ન આવે તે માટે, બીજી જગાએ નિવાસ કરાવ્યેા. વિધવા સ્ત્રીના પતિના મરણનુ અર્ધદુઃખ વિસારે પડયુ; અને તે એમ સમજવા લાગી કે મારી આખી જીંદગીનુ હવે સાર્થક થયું.
મનુષ્ય જ્યારે શાંતિ અનુભવે છે ત્યારે તેને લાગે છે કે મને દુઃખ ક્યારેય પણ ન હતુ. જ્યારે તે સહસા સકટ કે શાકના ખાડામાં ઉતરી પડે છે ત્યારે તે આત્માને દુઃખી જીવ માને છે અને પેાતાની આખી જીંદગીમાં પાતે કાઇ પણુ વખતે યત્કિંચિત્ આનંદ મેળવ્યા હાય તેમ તેને લાગતું નથી; વા કદાચ તેમ લાગે છે તે તે સ્વપ્ન જેવુ ભાસમાન થાય છે. આમાં નવાઇ નથી. મનુષ્યસ્થિતિ એવી આદિથીજ નિર્મિત થઇ ચુકેલી છે. સુખની લાલસાના બાણુ એના હૃદયમા ખેંચી ગયા હોય છે તે આ વ્યાપક સ્થિતિના સર્વાંગે સંપૂર્ણ ગુલામ છે. જે ધીરે પુરૂષ સુખ કે દુઃખમાં અંતરવૃત્તિ સમાન રાખે છે તે આ સ્થિતિથી જર્ પશુ કર્તવ્યચ્યુત થતા નથી, જેને સુખ કે દુઃખની એક પ્રકારની, પેાતાની ઇચ્છાને અધમેસ્તી સ્થિતિમાં ગાઠવાઈ રહેવાની ટેવ પડેલી હેાય છે તે માણસા મધ્યમ કહેવાય છે; કિન્તુ તેઓ પ્રશંસાને પાત્ર થઇ શકતા નથી કારણ કે તેમાં ઇચ્છાશકિતની મંદતા હેાવાને લીધે ઉન્નત કાર્યો કરી શકવાને તેઓ સદૈવ અશક્ત રહી જાય છે; વળી તેની ઇચ્છા કદિપણ વ્યર્યે જતી નથી એમ નથી; પ્રાક્તન કમના બળને લીધે તેઓની ધારણાથી ઘણીવાર ઉલટુ બને છે અને આમ બનવા છતાં તેઓ પોતાની ઇચ્છાને લગાર પણ ઉચ્ચસ્વરૂપ આપી શકતા નથી, પણ સ્થિતિ ખેંચે ત્યાં ખેંચાય છે.
થોડાજ દહાડામાં વસંત અને કપટરાજ, આ અતેને તેના નિવાસસ્થળથી અહીં ખેંચી લાવ્યા. માતાને વિશ્વાસ આગળથીજ થયા હતે કે મારા પુત્રથી હવે મને કંઇ શેક કરવાનું કારણુ મળશે નહિ. વસંતની ઉત્તરાત્તર માતૃસેવા, કે જે કેવળ કૃત્રિમ અને સકામ હતી તેથી અજ્ઞાત ભેળી માતાને પુત્રવિષે બહુજ ઉચ્ચ મત બંધાયું. આથી યુતિ પ્રયુક્તિ કરીને વસતે અંતે માતાના હસ્તમાંથી પેાતાને જે સ્વતંત્રતા મેળવવાની હતી તે સંપાદન કરી. એટલે એ વૃદ્ધ સ્ત્રીનું મૂલ્ય ઓછું થાય તેમાં નવાઇ નહતી ! તેના હાથમાં જ્યારે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
