________________
( ૩૦ )
પ્રદાતા એવા માતપિતાના ઉપકારને બદલે શું કટિ જન્મ પણ વાળી શકાય એમ છે? માતાપિતાને દ્વેષ કરનાર પુત્ર આત્માનો દ્વેષ કરે છે; કારણ કે માતાપિતાનું સ્વરૂપજ પુત્ર છે. પિતા પુત્રથી ભિન્ન નથી. પુત્ર એ પિતાથી અપૃથગભૂત છે; અનન્ય છે. પિતાના આત્મા, પોતાના રક્તરૂપ, પિતરપ્રતિ જે પુત્ર અનુપકારી નિવડે છે તે બીજા પ્રત્યે તે શુંજ ઉપકાર કરવાનો ? આવા પુત્ર પાસેથી બીજાના ભલાની આશા શીજ રાખી શકાય? તે પુત્ર દુર્જન છે. તે પુત્ર પૃથ્વીને ભારભૂત છે. તે પુત્ર માતાને કો પણ લાભકર્તા નથી. તે જનમંડળને અહિતકર અને નિપયોગી છે. તેનું જીવન એક કાગડા કે કુતરાના જીવન કરતાં પણ નીચ છે. તે કોઈ પૂર્વના સંચિતથી પશુને આત્મા ધારણ કરી મનુષ્ય દેહમાં આ પૃથ્વીપર ફરે છે. પશુઓમાં પણું ઉપકાર વૃત્તિ હોય છે જ્યારે આ કુપુત્રમાં તે મુદ્દલ નથી. તે ચક્ષુ હોવા છતાં અંધ છે કારણ કે તે જોઈ શકતો નથી કે પિતાના અસ્તિત્વનું અપાદાન કારણ કોણ છે? તે ઇશ્વરના મહત્વથી કેવળજ અજ્ઞાન રહેવાને કારણ કે જે પોતાના માબાપની મહત્તા સમજવાને સમર્થ નથી થયો તે ત્રિભુવનના નાથની મહત્તા કેમ ઓળખી શકશે ? તેના જેવો કરજદાર આ દુનિયામાં બીજું કોઈ નથી. તેના જે પાપી, અધમ, નિર્લજજ, ધૂર્ત, નિમકહરામ અને વિશ્વાસઘાતી પણ મળે મુશ્કેલ છે. આવા પુત્રો પોતાના પુત્રોથી પણ અવજ્ઞાત થાય છે, કારણ કે આઘાત સામો પ્રત્યાઘાત એ ઈશ્વરી નિયમ તેમની સામે આવી ઉભો રહે છે. જે પુત્ર પોતાની માતા કે પિતાના વાર્ધકથી તેનું પિષણ કરવામાં સંકોચ ધરે છે વા તે પ્રત્યે તિરસ્કાર રાખે છે તે પુત્ર પિતાની વૃદ્ધતામાં નિરાધાર રહેવાનું અને પોતાનીજ સંતતિથી તિરસ્કૃત થવાને. આ વાત કેટલાકને માનવામાં ન આવે પણ આધુનિક હિંદુ સંસારમાં નાનાં નાનાં છોકરાં પિતાની માને કે બાપને કાકી, વહુ, ભાઈ, કાકા ઈત્યાદિ નામથી નાનપણમાં ઓળખે છે અને બોલાવે છે એનું કારણ શું? બહુ ઉંડો વિચાર કરતાં માલુમ પડે છે કે આમ બેલતાં છોકરાંઓના માબાપો પિતાના માબાપોને પણ એજ અભિધાનથી બોલાવતા હોવા જોઇએ અને એથી આવો અભિધાન ક્રમ વંશ પરંપરામાં ઉતરે છે. આથી સિદ્ધ થાય છે કે જેવું આચરણ આપણે અન્ય પ્રતિ કરીએ તેવું આચરણ આપણું પ્રત્યે કરવામાં આવે.
यस्माच्च येन च यदा च यथा च यच । यावच्च यत्र च शुभाशुभमात्मकर्म ॥ तमाच्च तेन च तदा च तथा च तच्च ।
तावच्च तत्र च विधातृवशादुपैति ॥ જ્યાંથી, જે વડે, જે વખતે, જેવી રીતે, જે, જેટલું અને જે ઠેકાણે એક મનુષ્ય સારૂં અગર નરસું કર્મ કરેલું હોય છે ત્યાંથી જ, તેવડે, તે વખતેજ, તેવી રીતે જ, તેજ, તેટલું જ, અને તે જ ઠેકાણે તેને વિધાતા મેળવી આપે છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
