________________
(૫) જેવું પણ દર્શન આપણને કોઈ પણ સ્થળે મળી શકતું નથી. હાય તો આખા જગતને એક સર્વોપરિ સત્તાધીશને દ્વેષ આવે પરંતુ તે સત્તાધીશના માતાપિતા તો તેની હજી વધારે મોટી ચડતી થાય તે જ ભાવ હૃદયમાં રાખે છે. આ પણ વિશ્વનિયમોની અનેક ચમત્કૃતિઓની એક ચમત્કૃતિ જ છે.
એક વૃદ્ધ ખેડુત અખરોટનું ઝાડ ઉગાડતો હતો અને તેના વપન વ્યવહારમાં બહુ પરિશ્રમ લેતા હતા તેવામાં એક જુવાન તેની પાસેથી પસાર થશે. બહુ લાંબે કાળે ફળ દેનારું એક ઝાડ, એક વૃદ્ધ મનુષ્યને હાથે ઉગાડવામાં આવતું જોઈ તે માણસ અત્યંત ચમત્કૃત થયે. તેણે તે ઝાડ ઉગાડનાર વૃદ્ધ આદમીને સવાલ કર્યો કે “હે વૃદ્ધ મનુષ્ય, આ ઝાડ તને બહુ મેડાં ફળ આપનાર છે. તું પણ હવે કેવળ વૃદ્ધ થયો છે. આ ઝાડના ફળને તું લાભ લે એ કદિ પણું માનેવા જેવું નથી, તે પછી તું આવા નિરર્થક વ્યવહારમાં કેમ મહેનત ઉઠાવે છે આ સાંભળી તે ગરીબ ખેડુત વાંકે વળી બેલ્યો “જુવાન, હું આ ઝાડ મારા પિતાને માટે ઉગાડતા નથી, પરંતુ મારા છોકરાની જુવાનીમાં આ ઝાડ - તેમને કામ આવે તેવા વિચારથી મેં આ કામ માથે લીધું છે.” આ સાંભળી પેલે મનુષ્ય સાનંદ બોલ્યો, “ધન્ય છે માબાપના પ્રેમને છેવટ સુધી તેની કાળજી પોતાની પ્રજાના હિતમાં જ છે.”
પુત્ર પિતે ગમે તેવી મોટી પદવી ધારક હોય કે મહાન ધનપતિ હેય તેપણ માતા પિતાના પૂજ્ય ચરણ કમલ આગળ પિતે માત્ર રજ સમાન છે એમ સમજવું. માતપિતા કે પૂજ્ય નરો પાસેથી હમેશ મિષ્ટ અને કર્ણપ્રિય વચને સાંભળવાની ઇચ્છા ન સેવવી કિતુ તેઓના તિરસ્કારે કે કડવાં શબ્દથી પણ પિતાનું મહાભાગ્ય માનવું. કારણ કૈ–
गीर्भिर्युकणां. परुषाक्षराभिः । तिरस्कृता यान्ति नरा महत्त्वम् । अलब्धशाणोत्कषणा नृपाणाम् ।
ન ગૌણ વસતિ ! પૂજ્ય અને વડીલ પુરૂષની કઠોર વાણી વડે તિરરકૃત થયેલા માણસો મહત્વને પામે છે. સરાણપર ઘર્ષણ થયા વગરનાં રત્ન કદાપિ રાજાઓના મુકુટપર બેસવાને લાયક થતાં નથી.
પુત્રધર્મા પુરૂષે પ્રતિદિન સ્મરણમાં રાખવું કે ગ્રાશાપુer હરિરાયા પૂજ્ય વડીલેની આજ્ઞાનું સત્ય તપાસવા વિચાર કરજ નહિં, તેઓની આશા સરવર અનુષ્ઠાતવ્ય છે, સત્યાસત્ય વિચારવાની મતિ જ્ઞાન આગાંતિને હેડતી નથી, પૂજ્યની આજ્ઞાના સંબંધમાં તેમને તેમ કરવાનો અધિકાર પણ નથી,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
