________________
( ૧૫ )
પરિશિષ્ટ પ્રકરણ.
(માખાપાએ અવશ્ય થાચવા યોગ્ય ).
માતાપિતાનું ગારવ કેટલું ઉત્તાન છે એ વાચકથી સહેલ વિદિત થઇ કર્યું હશે. કેટલાક પાઠકા આ પુસ્તકના અહીં લગીના ભાગનું વાચન કરીને એવા અનુમાનપર ન આવે કે “ લેખક કેવલ એકજ બાજુએ દારવાઇ ગયા છે અને તેણે અનુભવ દ્રષ્ટિના ઉપયોગ કર્યાં નથી; ” તેને માટે અત્ર અપ ઉલ્લેખ અવસરાપેક્ષિત છે.
એક કડવી ફરજ.
માતા પિતા પુત્રવર્ડ પૂજનીય છે એ વાત અક્ષરશઃ સત્ય છે; પર’તુ એક માનવજાતિ તરીકે માતાપિતામાં કેટલાક દાષા હાય તા તે અસ્વાભાવિક નથી. આપણા આર્યસંસારમાં કેટલાક ગ્રામ્ય વિચારવાળા માતાપિતાઓની વર્તણૂકથી પુત્રાદિકને બહુ સેસવુ" પડે છે એ થોડાકાથીજ અજાણ્યું હશે. અતિ ભક્તિવાળા અને સરલ હૃદયના પુત્રાનું પણ ‘પણ ' મુકાવનારા માતાપિતા પેાતાનાં અજ્ઞાનને વશ થઈ સજ્જન પુત્રને પણ કલેશ કરાવનારા થઇ પડે છે, એવુ આયૅસ સારને બારીકીથી નિહાળનારા લોકા સારી જાણે છે. આ લેખ એકપક્ષી ન ગણાય અને સ્વચ્છંદે વર્તનારા માખાપાને પણ જરા જેટલા મેધક થઈ પડે તે માટે કુટિલ માતપિતાની કેટલીક નિંદનીય પ્રવૃત્તિ ઉધાડી પાડવાની કડથી ફરજ અમે માથે લીધેલી છે. આ સંબધી ગાણુ અંશમાં કેટલાક ઇસારા પૂર્વભાગમાં થઇ ગયેલો છે. કિન્તુ આજકાલ અજ્ઞાનને લીધે સદય અને પરહિત તત્પર પુરૂષો અને સ્ત્રી પણ ક્રૂરતાનાં કામા કરવાને અચકાતા નથી એ ધ્યાનમાં લઇ પુનઃ એ વિષે વિશેષ વિવેચન વાસ્તવિક ધાર્યું છે, સાસુ કે સસરાના અત્ય ́ત ત્રાસ કે જુલમથી અનેક પુત્ર વધૂઓની માહી સ્થિતિ આપણા સાંપ્રત સસારમાં થાય છે. એ કેટલું ફ્લેશકર છે? માતાપિતાની ગમે તેવી દુષ્ટ ચાલ સહન કરવી ’એવી શુદ્ધ વૃત્તિવાળા કેટલાક સુપુત્રાની ભક્તિના ગેર વ્યાખ્ખી લાભ લેનારા અજ્ઞાન માબાપા પણ પૂરા ઠપકાને પાત્ર છે અને મારા માબાપા ન્યાયી છે; તે ગેરવ્યાજમી પગલું બનતા સુધી ભરે નહિ ’” એવા દૃઢ વિશ્વાસવાળા પુત્રાની મા સાસુ સસરાવર્ડ અહુધા પીડાય છે અને તેમાંની કેટલીક નરક યાતના હલેાકમાં ભાગવીને પરલાક પ્રવાસ કરતી થઇ છે એવા પણ બનાવા આજકાલ નવા નથી. સાસુસસરાના જુલમને ભેગ પડેલી અનેક અબળાઓ, અસલ સટાને સહન કરનારી અનેક સુશીલા, પતિને માઠું લાગશે તેવા ભયથી દુઃખના ચક્ર નીચે કચડાવાનું પસંદ કરનારી સાધ્વી આર્ય, માવડીયા અને મૂર્ખ ધણીને પનારે પડેલી નમ્ર ફુલવધુએ, ઉમ્બંખલ, વ્યસની અને પેાતાનું કંઈપણ ન સંભળનાર,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com