________________
( ૫ )
.
કારણે ઘણાં છે. પ્રઢ વિવાહપ્રત્યે અણગમો હેવાથી દુસ્તર આપજદમાં ઉતરી પડાય છે તેનું ભાન રહેતું નથી. અપ્રસ્તુતમાં ન ખેંચાતાં એટલું જણાવવું ઉપયુક્ત થશે કે સામાન્ય અજ્ઞાન એ સાંપ્રત ભ્રાંતિનું મૂળ છે. સ્ત્રીસમાજની અવિદ્યા આર્યસંસારના ગમે તેવા મજબૂત પાયાને ખસેડી પાડવામાં સમર્થ થઈ છે અને થાય છે. કેટલીક માતાઓની શીખવણીથી ભેળી પુત્રીઓના સંસાર સુખ લુપ્ત થયાં છે. કેટલીક સાસુઓએ પુત્રના ગૃહસ્થાશ્રમમાં કેર ફેલાવ્યું હોય છે. કેટલાક પિતાઓએ પુત્રની સહનશીલતાને અઘટિત લાભ લઈ, પિતાના ઉત્પન્ન કરેલા બી જપર કુહાડાના ઘા કર્યા છે. કેટલીક નંનાદએ ગૃહમાં દેષ અને ઈષ્યના પ્રવાહ વહેવડાવ્યા છે. આ રીતિકે આપણ આધુનિક સંસારમાં કેટલાક સડે છે કે જેને દૂરી કાર સત્વર વિધેય છે.
આજ્ઞાપાલક સંતતિ કેમ થતી નથી? આ એક નિગ્નપ્રશ્ન છે. ઇચ્છા પ્રમાણે સંતતિ ન ઉત્પન્ન થાય તે તેમાં ધણ ખરો દોષ જનક અને જનની ઉપર મૂકી શકાય તેમ છે. વિષમ સ્વભાવના દંપતીઓ સારા સ્વભાવની સંતતિ ઉદ્દભૂત કરવાને લાયકના નથી. જે સમાગમ સમયે ઉચ્ચ તથા સદ્દગુણ પુરૂષોનાં સુચરિતા પતિ આરતો નથી અને પત્ની પિતાના ચિત્તમાં, કુળવતી નારીઓનાં પ્રભાવશીલ પ્રકટીકરણ ખડો કરતી નથી તો તે દંપતીના એકાદની પણ ઉદાસીનતા (indi fference) સુયોગ્ય સંતાનની પ્રાપ્તિમાં અનેકશઃ વિઘકર થઈ પડે છે. આટલા માટે ઓજસ્વી અને ગુણવાન પુત્ર વા સુલક્ષણું અને સાધુ પુત્રીની વાંછના કરનાર દંપતીએ સંગ સમયે બહુ અવધાનપૂર્વક વર્તન કરવું અને તેવા આવેશના અવસરમાં ઉદ્ભૂખલ મનોવૃત્તિને નિયમમાં રાખી, કામધર્મને યોગ્ય બાલક કે બાલિકાને જન્મ આપવામાં, પરિણામરૂપ કરવો.
દંપતીએ પરસ્પર બહુજ પ્રેમપુરસર વર્તવું જોઈએ, કારણ કે પુરૂષ વા સ્ત્રી જે અનુક્રમે પરકીયા કે પરકીય પ્રત્યે અનુચિત અનુરાગ ધરાવનાર હોય તે તે દંપતીની અયોગ્યતા, સંતાનની વર્ણસંકરતામાં પ્રકટિત થાય છે. આ વિષયે આજાનુબાહુ અને શ્રીકૃષ્ણ પરમાત્મા પ્રતિ વક્તવ્ય કર્યું છે કે –
अधर्माभिभवात्कृष्ण प्रदुष्यन्ति कुलनियः ।
स्त्रीषु दुष्टासु वाष्र्णेय जायते वर्णसंकरः। હે કૃષ્ણ, અધર્મના અભિભવથી સારા ઘરની વહુ દીકરીઓ બગડી જાય છે. હે ભગવન, સ્ત્રીઓ દૂષિત થવાથી વર્ણસંકર પ્રજા ઉત્પન્ન થાય છે.
गी० अ०१ श्लोक ४१. ભલે એકલી સ્ત્રી દૂષિત હોય અને પુરૂષ પત્નીવ્રતવાળો હોય, તે પણ પ્રજા સંતોષપ્રદા થતી નથી; એવા અનેક દાખલા નજરે પડ્યા છે. વળી પુરૂષનું વર્તન
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
