________________
( ૫૮ )
(૧) કોઈ પણ બાબતેને મોટું રૂપ આપવું એ તે એક માનવ જાતની ચાલતી આવેલી ખામી છે. કોઇવાર દેષને લીધે, કેઈવાર થોડા સમયને માટે દેખાતા લાભને લીધે તો કોઇવાર કેવળ લખી વૃત્તિને સંતોષ આપવા માટે પ્રાપ્ત પુરૂષો નાની વાતને મોટી વા મટીને નાની બનાવી એક પ્રકારને અજ્ઞાન ભવ આનંદ મેળવે છે. આવી લાલસા નિરૂઘોગ જનોમાં ખાસ કરીને વ્યાપ્ત જણાય છે. પારકાઓનાં છિદ્ર શોધી કાઢી તે છિદ્રો બીજા પાસે વ્યક્ત કરવાનો રિવાજ આ દેશમાં નવો નથી. સાસુઓ કે જેઓ પિતાની પુત્રવધૂઓના પરિચયમાં દિવસને લગભગ આખો ભાગ રહે છે તેઓ ઘણીવાર પિતાની વહુઓને નિર્જીવ જેવી બાબતોમાં ટાંકવા તથા વહુની લાગણી ઉશ્કેરવામાં પિતાની વડાઈ માને છે. જે વાત કંઇ પણ નુકસાન વગર જતી મૂકવા જેવી હોય છે તેને એક વિવાદવસ્તુનું રૂપ આપી કલિન વિષમય બીજનું આરોપણ કરાય છે કે જેના કડવાં ફળ ઘરનાં બધાંને ન્યૂનાધિક ચાખવાં પડે છે.
(૨) કેટલાક ઘરોમાં દિયર કે નણંદનું જોર બહુ વર્તે છે. પિતાની મા જીવતી હોય છે અને તેથી તેઓ ભાભી પર સરદાર ચલાવવાની દરેક પિરવી કરે છે. તેમાંની કેટલીક બાળલગ્નના સપાટામાં આવેલી વિધવા નણંદ તે હદ બહાર સુધી પોતાની હકુમત એક નવા ઘરમાંથી એક નવીસવી આવેલી બાળાપર બેસાડવાનો પશે લઈ બેઠેલી હોય છે. * બહુ મોઢે ચઢાવેલા દિયરે પણ પિતાને પોકળ રૂઆબ તેનાપર બેસાડવાની તજવીજ કરે છે અને બાપના વા માના કાન ભરી પિતાની બાતૃજાયાપર અસત્ય દોષારોપણ કરે છે. આવા દબાણ નીચે આવેલી સ્ત્રીઓના પતિયો જે સહસા કંઈ પગલું ભરે તો તેમાં વસ્તુતઃ કારણભૂત કોણ છે તે સહજ સમજાય તેવું છે.
S(૩) માબાપોની ત્રીજી અયોગ્યતા હેરણું હેરવાની છે. આવા માબાપ કાતે ઘણુંજ જૂના વિચારના હોય છે; વ સંશયી બનીને તેઓ પિતાના પુત્ર અને પુત્રવધુને એકાંત આનંદ ગુપ્ત રહીને જુએ છે. આ રીતિથી માબાપોની અધમતાને અવધિ આવી રહે છે. આર્યસંસારને કલંકિત કરનારી આ કેવી મલિન પ્રણાલિકા?
(૪) અનેકના સંસાર આજકાલ ધૂળધાણી થાય છે. કેટલાક ભ્રષ્ટ ગૃહસ્થાશ્રમીઓ અકથનીય દુઃખના કાદવથી કલિલ થયા છે. વિષમ વયવાળા દંપતીઓમાં પ્રીતિના અભાવે અનાચાર પ્રવર્તે છે. કેટલાક લેકે સ્ત્રીઓના નામની પિક મૂકે છે. કેટલીક અબળાઓ પુરૂષને ધિક્કારે છે. લેક્ટોના વિકારો ઉપશમ પામવાને બદલે ઉશ્કેરણીને અધીન થયા છે. સામાન્ય જનરૂચિ અનેક દોષમયી છે.
રા.રા. રણછોડભાઈકૃત “લલિતા દુખદર્શકમાં કજીયાબાઇનો પ્રવેશ, ઉક્ત વાત ન મનાય વા સમજાય તે, વાચી જોવે,
$ પતિ પત્નીની ખાનગી વાતો સાંભળવી કે છૂપાઈને તેઓનાં ચેષ્ટિત જેવાં એને “હરણ હેરવાં’ એમ કહે છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
