________________
(૪૭)
(Obediance) છે. નાઈલની ભયંકર લડાઈમાં કેસાખ્યાંકા નામના એક નાની ઉમ્મરના છોકરાઓએ ખાસ પિતાના પિતાની આજ્ઞાને વળગી રહી પિતાના પ્રાણ ખેયા હતા. તે એક હાણુપર હતા ત્યારે તેના પિતાએ તેને હુકમ કીધેલો હતો કે તારે હું આવું ત્યાં સુધી અહીં સ્તંભવું. પિતાના પિતા ત્યાં આવે તે અગાઉ વહાણપર આગ લાગી અને તે વહાણુ સર્વ લોકે વડે ત્યજાયું. કેસાખ્યાંકાનો પિતા આજ યુદ્ધ નૌકાને અધ્યક્ષ (Admiral) હતા. કેસાખ્યાંકાને પિતા હજુ આવ્યો નહિ અને તે વીર બાળકે નઠા છેડી નહિ. આખર તે અગ્નિને ભોગ થયો. પિતાની આજ્ઞાનો ભંગ થાય તે કરતાં પિતાના
જીવનની કિસ્મત તેણે અત્ય૫ ગણુ. જામદન્ય પરશુરામે પણ પિતાની આજ્ઞાથી પિતાની માતાનું શિરચ્છેદન કીધું હતું, અને પછી વર મેળવીને તેને પુનઃ સજીવા કરી હતી. બધા દાખલાઓ એક એવા ગુણનું સૂચવન કરે છે કે જે ગુણ જે સર્વ પ્રજા વર્તમાનમાં મૂકે તે સંસાર ઘણો જ સરળ અને શાન્ત થઈ જાય. અધ અપરાધ એછા થાય અને અધ અનીતિ થતી અટકે. હાલ કાળ જે
તરફ કલેશ અને ભ્રાન્તિ પ્રતીત થાય છે તેનું મુખ્ય કારણ દરેક મનુષ્યના અંતઃકરણમાં રહેલી અયુક્ત સ્વાતંત્ર્યની બુરી લાલસા છે. અલબત સ્વતંત્રતાનું સંપાદન કરવું એ મહત્વાકાંક્ષીઓનો એક અનુપમ ગુણ છે ખરો પણ અનુપપન્ન (અછાજતા) સ્વાતંત્ર્યની ઈચ્છા કોઈપણ સ્ત્રી કે પુરૂષે કરવી ઉચિત નથી.
આપણામાં ઈર્ષ્યા અને દેષનું બળ બહુ વધી ગયું છે. અગાન સ્ત્રીઓ તથા પુરૂષો અનેક સપુત્રોના અંતઃકરણમાં તથા સ્વદારનિરત સજનમાં બહેમકે શંકાના બીજે રેપે છે અને તે બીજેનાં ફળો જેઈને બહુ ખુશી થાય છે. પારકાનું સુખ દેખી ન શકનારા કામધંધા વગરના સ્ત્રીપુરૂષોને આ પ્રકારનું એક . ચેટક લાગેલું હોય છે અને તેઓ પારકાના ઘર ભંગાવીને હરખાય છે. તેમાંના
માલકેશ, નવરા બેઠા નખોદ વાળ કુવ. નવરાઓની એજ નિશાની, દિવસ નકામા ગાળે; શું ભૂંડું છે શું રૂડું છે, તે નહિ નજરે ભાળ- નવરા, આઘી પાછી કરી અવરને, ખૂબ ચડાવે ચાળે, પછી તમાઓ છેટા ઉભી, જાતે સર્વ નિહાળે-- નવરા, રંક, રાય સુદ્ધાંની નિંદા, કરતાં નવ કંટાળે, ધડ, માથા વિન ગોફણગોળા, અમથા અધમ ઉછાળે નવરા. દીવાસળી મુકીને છાના, બીજાનાં ઘર બાળે; થઈ અજાણ્યા હસી હોઠમાં, પીઠ જઈ પંપાળે– દુર્લભ આવા નવરાઓને, નવરા લેકે પાળે; સર્ષ તણું ભારને બીજા, કેશુ કહે સંભાળે કે નવરા,
નવરા..
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
