________________
( ૨૭ )
તેનો સુશીલ સાધ્વી સ્ત્રી, તેના પીયરમાં ક્રમ દિવસે। કાઢતી હશે! હા–તેણે વધિર્મથી વેગળે જઇ અગમ્ય પ્રત્યે ગમન કર્યું હતુ અને તે પતિત થયા હતા. તેના હૃદયની આરસી આ વખતે સર્વ સાક્ષી ભગવાન વિના કાષ્ઠ પણ જોવાને અશક્ત હતું. આ વધસ્તંભ પર પ્રાણાંત જે નિર્મિત છે । પછી તેનાથી પેાતાની માતાને કેમ ખાત્રી કરી શકાય કે તેને દીકરા વસંત સત્ય સુત્રણે સદશ છે; કિન્તુ યેાગ્યની સંગતિથી તે થીર રૂપ નીવડયા છે અને પેાતાની પત્નીને તે કેમ બતાવી શકે કે તેને પતિ એક યુક્તપતિ છે પણ સંગદોષથી પેાતાનું સ્નૂરૂપ વ્યક્ત કરી શકયા નથી! પણ હા! આ સર્વ વિચાર તેના જેવા દુષ્ટને છેવટ આવ્યા છે. ભાવિને ભાગવ્યા વિના હવે છૂટકા નથી.” આવા વિચારાની ઊર્મિથી તે વસંતનું મન ભ્રમિત થઇ ગયું; ખરા અપરાધી આપીથી કાઇ તર છે અને તેની જીંદગી માટે જો અભય પ્રદાન કરવામાં આવે તેાજ તે મનુષ્યનું નામ ઠામ તે બતાવે એમ ચંદ્રપ્રભાએ સૂચવ્યું. રાજા પરમ ન્યાયશીલ હતા. એક નિરપરાધ પુરૂષ પેાતાની ખામીવાળી પદ્ધતિથી માર્યાં જાય એનાથી દુ:ખતર શું? ચન્દ્રપ્રભાની માગણી તેણે સ્વીકારી; તેથી તેણે સર્વ સત્ય વૃત્તાંતનું દિગ્દર્શન રાજાને કરાવ્યું ત્યારે રાજાએ ભાનીને ખેલાવી, તે અપરાધી ઠેરી અને વસ ંત પેાતાની શીલવતી સ્ત્રીની પ્રાસગિક સહાયતાથી કાળપાશમાંથી બચી જવા પામ્યા. તેને આ લાકમાં જાણે નૂતન જન્મ થયા હાય તેમ તેના આત્મા તેને સૂચવવા લાગ્યા. પેાતાના નગરમાં આવી એક બુદ્ધિવતી સ્ત્રી છે એ નિરીક્ષી, રાજાએ ચંદ્રપ્રભાતે એક સાલીયાણું બાંધી આપ્યું અને તેની ભારે સ્તુતિ કરી. ચન્દ્રપ્રભાનું નામ ઠામ કે જે રાજાને નિવેદન કરવામાં આવ્યું તેનું શ્રવણ કરી વસ ંત તે આભેાજ બન્યા અને એકદમ તેનાથી ખેાલી જવાયું કે “ હા! હું તેજ કમનશીબ મનુષ્ય કે જે આમ મારા માતા પિતા અને પત્નીના કાઇ પૂર્વપુણ્યથી બચેલા તમારી સમક્ષ ઉભા છે. મારી અત્યંત અવિચારી અને દુષ્ટ વર્તણૂકથી હું મારા પેાતાના જીવના ભયમાં આવી પડયા હતા એટલું જ નહિ પણ મે મારા પિતા માતા તથા ભાર્યાને પણ અતિ કનિષ્ટ સ્થિતિમાં મૂકેલાં છે. મારી જનનીને હુ વ્યાધિત સ્થિતિમાં ત્યાગીને નીકળ્યે, એજ મારા અપશકુ નનું મૂળ. એજ કર્મે મને આ ફ્રાંસીના માચડાની પાસે લાવી મૂક્યા અને તેમાંથી પણ ખચાવનાર એજ મારા માતાપિતાનુ કાઈ પુણ્ય અને મારી આ સામે ઉભેલી પ્રિય પત્નીના પ્રેમ.’’ આમ ખેલતાં તે દુ:ખિત જીવની આંખેામાંથી દડદડ આંસુ પડવા લાગ્યા અને તે પેાતાની પ્રાણપ્રિયાને ત્વરિત ભેટી પડયા.
ત્યારપછી તેજ ગામમાં આવેલા શ્વશુરના ગૃહે વસંતને તેડી જવામાં આવ્યા; જ્યાં તે શરમથી કેવળ ઉદાસીન અને નરમ રહેવા લાગ્યા. ચન્દ્રપ્રભાએ વિચાર્યું કે પેાતાના પતિને સુધારવાની હવે જરૂર જતી રહી છે. તેને પૂરેપુરી સાન વળી છે માટે સ્વદેશ જવુ. વસંત પોતાની માતાનું મુખ દર્શન કરવાને બહુ અધીરા બનવા લાગ્યા; અને બીજેજ દિવસે તે ત્યાંથી રવાના થયાં. ત્યાં વસ ંતે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
