________________
. એક પાશ્ચિમાત્ય કવિ માના તરફ સૈમ્યતાને ઉપદેશ કરતાં કહે છે કે, Be kind to thy mother for, lo I oni her brow,
May traces of sorrow bel seen; Oh, well may'st thou cherish and comfort her now,
For loving and kind hath shee been.
તવ માતૃપ્રતિ તું સામ્ય રહેજે. તું જોકે તેની ભ્રકુટી પર પણ દુઃખના ચિન્હ પ્રતીત થાય છે. અરે હવે તે તેને તું સુખ આપ અને રૂડી રીતે તેનું પાલન કર. તે તારા પ્રત્યે કેવી માયાળુ અને પ્રેમાળ છે!
તે પુનઃ કવે છે કેRemeniber thy mother: for thee she will pray, As long as God giveth her breath.
તારી માને વિસ્મરતો ના. જ્યાં સુધી તેની છાતીમાં શ્વાસ છે ત્યાં સુધી તે તારા કલ્યાણ ઇશ્વર પાસે યાચશે.
પૂર્વકાળ અને આધુનિક કાળ એટલો બધે ફેરવાઈ ગયો છે કે સર્વત્ર વિષમતાજ અનુભવાય છે. પાંડવોની માત્રનુસારિણી બુદ્ધિ અને આજે માતૃ તિરસ્કાર વૃત્તિની તુલના કરીએ છીએ ત્યારે હદય સભય થયા વગર રહેતું નથી. કેટલાક યુવકને તે માતાપિતાનું મુખ પણ જેવું ગમતું નથી! શ્રવણ સમાન ભક્ત પુત્રો આજે કાઈજ આગૃહ દીપાવતા હશે. હમણું ઘણે સ્થળે પુત્રે પરિણીત થયા પછી માબાપને જાણે ઓળખતા જ નથી વા તેઓની સાથે તેમને કઈ વખતે સંબંધ જ નહિ તે એવો આચાર ચલાવે છે. ખરેખર એક પ્રાચીન વિદ્વાનની આ વાણી સત્ય છે કે–
कृतार्थः स्वामिनं द्वेष्टि कृतदारस्तु मातरम् ।
जातापत्या पति द्वेष्टि गतरोगश्चिकित्सकम् ॥ જેનું કાર્ય સધાયું છે તે ચાકર સ્વામીને જેને સ્ત્રી મળી છે તે પુત્ર માતાને, જેને બાલક અવતર્યું છે તેવી સ્ત્રી પતિને અને જેને રોગ ગમે છે તે દરદી વૈદ્યને ઠેષ કરે છે.
- માતાને દ્વેષ! માતાને દ્વેષ એ પિતાનાજ દ્વેષની બરાબર છે. કુવામાં રહેતા દેડકે કુવાને દ્વેષ કરે તે શું વ્યાજબી છે? આને સહાય તે અજ્ઞાન કહે કે અવિનય કહે, પરંતુ જ્યાં સુધી માતા અને પિતા તરફ પુત્રની અભક્તિ નિર્મળ થવાની નથી તત્પત આપણી આંતર શાન્તિમાં વૃદ્ધિ થવાને બદલે ભંગ પાડવાને. કઈ એક પુત્ર યુનિવર્સિટીની અમુક પરીક્ષામાં પાસ થઈને સ્ટીમરમાં બેઠે. પિતાને પિતા જે ગામમાં હતા તે તરફ આવવા નીકળવાને તેને ઉદ્દેશ હેતે. પુત્રને મળવાના ઉત્સાહથી તે પિતા સ્ટીમરપર પુત્રને ઉતારવા ગયે. તે પુત્ર ઉતર્યો. પિતા તેને સહર્ષ ભેટ. આંસુઓ ગળ્યાં. થોડે ઘણે સામાન હતો તે તે વૃદ્ધ પિતાએ ઉંચકી લીધો એમ કે પિતાના દીકરાને ભાર ન લાગે! રસ્તે ચાલતાં એક મિત્ર તે નવીન ગ્રેજ્યુએ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
