________________
હરપુષ્ટ અને બળવાન બને. શેઠ વર્ધમાનને એકને એક પુત્ર હોવાથી વસં. તપર તેની મમતા અતિશય વધી. વસંત નાનપણમાં પોતાના પિતાને હલકે નામે બેલાવે, તું તું કરે, તેની મૂછ તાણે તથાપિ વર્ધમાન તેની આ સર્વ ચેષ્ટાઓને બાલિશ ગણીને, પિતાના પુત્રને મર્યાદા કે વિનય, શિક્ષણ આપવું જોઈએ એમ જાણવા છતાં, તે પોતે એમ કરે તો બાળકને આનંદ ખંડિત થશે એવું ભય રાખી એમને એમ ચલાવવા લાગ્યો. આથી થયું એમ કે વસંત વેચ્છાચારી બનવા લાગ્યો ! તેને પિતાની મરજી મુજબ ધન મળતું હેવાથી ધનને ઉપયોગ શી રીતે કરે તે પણ કઈ વખત સુજતું નહિ. ધનહરા મિત્ર વસંતની પાછળ ફરવા લાગ્યા અને તેને ફેલી ફલીને ખાવાની શરૂવાત કરી. અહોરાત્ર વસંત ઘણું ખરું બહારજ ફરતો અને રહેતે થયો. અને ઘરમાં એક ઘડી પણ ધૈર્યપૂર્વક નિવાસ તેને કટુ જણાય.
આ વસ્તુગતિ પ્રવર્તમાન હતી તેટલામાં વસંતનું આ વખતે કઈ સારા ઘરની કન્યા સાથે લગ્ન કરી દેવું એ વર્ધમાને મેગ્ય વિચાર્યું. અતુલિત ધત ઉડાડવાને, આખા નગરમાં અટલ કીતિ પ્રસરાવવાને અને મેટી ધામધુમવાળે વસંતવિવાહ સમારંભ થયો. પરણ્યા બાદ વસંતે એક બીજેજ સ્થાને ગમન કરવા માંડયું. કપટરાજ કરીને એક દંભી તે નગરમાં મોટા ઠાઠ ભાઠથી રહેતા હતા. આ કપટરાજે વસંતપર પિતાની મોહજાળ પાથરી. તે એટલે સુધી કે વસંતને દહાડામાં એકવાર તેને મળ્યા વગર ચાલેજ નહિ. આમ વધતા વધતા પ્રસંગથી એક વખત કપટરાજે વસંતનું મન ફેરવ્યું. તેને સમજાવ્યું કે ગમે તેમ કરીને તારે તારા પિતાથી જુદું રહેવું કે તેથી હું તારે ઘેર વગર હરકતે આવી શકું. એથી બે લાભ થશે. એક તે એ કે તારા પિતાને દ્રવ્યને મોટે ભાગે એકી વખતે તારા સ્વાધીને આવશે
અને બીજો એકે તારી સ્વતંત્રતામાં અજાયબ વધારો થશે. ગ્યાયેગ્ય વિચારવાની જેનામાં શક્તિ નથી તેવા વસંતને આ કપટરાજનું કહેવું અત્યંત પ્રિય થઈ પડ્યું. તે પરબારે ગૃપ્રત્યે ગયો. જતાં જ તેણે વર્ધમાન શેઠ જે હવે વૃદ્ધ થયા હતા તેને પિતાને વિચાર જણાવી દીધે. આ વચનો પિતાને વજ પ્રહાર સમાન લાગ્યાં; અને તે ગગ૬ સ્વરે પુત્રને કહેવા લાગે.
- “ અહે વસંત, તને અન્ય સ્થળે જવાનો શો હેતુ છે ?, અહિંયા તારા માતાપિતાની નજર સમીપ રહેવામાં તને શું વિશ્વ નડે છે ? તમે જયાપતી મારા દષ્ટિગોચરમાં રહે; તેથી મને તથા તારી માતુશ્રીને સુખ છે,
જે ચિન્તા હોય તે સવિસ્તર વિદિત કર કે જેથી હું તેનું સત્વર વિવરણ ‘ કરું.” આ ભાયાયુક્ત પિતૃવચનનું શું ઉત્તર આપવું એ વસંતને પલભર તે : સૂઝયું નહિ. તે તે પુનઃ પિતાના નિશ્ચય વાક્યનું પ્રતિપાદન કરવાના ઉદ્દેશ
થી આટલું જ વદી શકે કે “બાપા, ગમે તે મને કહે પણ મને તમારી જંજાળથી છુંટુ રહેવાને ઈરાદે થઈ આવ્યું છે તે હું ફેરવી શકનાર નથી.”
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
