________________
હતો. ચન્દ્રપ્રભા પાછી વર્ધમાન શેઠને ઘેર ગઈ એ બનાવે પટરાજના ઉત્સાહમાં અર્ધભંગ પાડો. ખળ મનુષ્યની મોટામાં મેટી મતલબ કાંચન અને કામિનીના લાભમાં પૂર્ણ થાય છે. તેઓની સર્વ કાર્યવાહીઓ આ બે વસ્તુને માટેજ પ્રવર્તે છે. કેટલાક બળ પુરૂષો કામિની મેળવવાના કામને કાંચન મેળવવાના કામ કરતાં વધારે ફળદાયક અને અગત્યનું માને છે જ્યારે બીજી પંક્તિ કવિણ સંપાદન તરફ વિશેષ દોરાય છે પણ કપટરાજ આ બેમાંની એક પણ પંકિતમાં મુકી શકાય નહિ. તેનામાં એ બન્ને વસ્તુની સરખીજ લાભજવાળા અહનિશ પ્રકટ રહેતી અને એ વાળાનું શમન કરવાને ગમે તેટલા ભય કે પાપમાં પડવું પડે તેને માટે તેને જરાપણ દરકાર ન હતી.
વર્ધમાને કપટરાજને વસંતના બંગલામાંથી એકાએક કાઢી મૂક્યાનું વાચકને યાદ હશે. પિતાના પિતાને ગાડીમાં ઘેર રવાના કરી વસંત ઉતાવળે કપટરાજને બોલાવવા દે કારણ કે પિતાના મિત્ર વગર તેની રાત જવી બહુજ મુશ્કેલ હતી. ખરું છે કે મેટા કુટુંબના સમુદાયમાં ઉછરેલા એક છોકરાને એકાકી વસવું એ દુષ્કર. વસંતને પતિપ્રાણુ એવી જે પિતાની સુપત્ની, તેને પણ સુખ કેમ મેળવવું તે આવડતું ન હતું. તેથી કપટરાજ વગર તે ચલાવી શકશે નહિ. થોડા વખતમાં તે તેને લઈ પાછો ફર્યો. બંગલામાં પ્રવેશ કરતાં તેણે ભયાને હુકમ કરી દીધો કે કપટરાજસિવાય કોઈપણ સ્ત્રી કે પુરૂષને પિતાની રજા વગર દાખલ કરવા નહિ, આ નવી આજ્ઞા કપટરાજે કરાવી હતી કે જેનું કારણ વાચક આપોઆપજ સમજી શકશે. કેટલીક પરચુરણ વાતો થયા કેડે કપટરાજના દિલમાં ઘણું દિવસ સુધી ઘોળાઈ રહેલી ધારણા તેણે છેડી. વસંતે ચંદ્રપ્રભાના સંબંધમાં બેલતાં જણાવ્યું “એના સ્વભાવ જોડે મારી પ્રકૃતિ મળતી જ નથી. એ સાધુડીને હું મારાથી દૂરજ રાખવા માગું છું. તેને મને રંજન કરવાનું આવડતું જ નથી” સાંભળતાંજ પટરાજને એક વિચાર ફુરી આવ્યો “એમાં ક્ષોભ ધરવાનું સબળ, કારણ નથી. ધનવાનેને એક કરતાં વિશેષ સ્ત્રીઓ સાથે સંબંધ બાંધવાના હકક છે. સ્ત્રી હોય પણ તે મને ગમતું ન કરે તે પુરુષ અન્ય સ્ત્રી સાથે કેમ ન જોડાય? ૫ની હોવા છતાં તારી વિધુર જેવી સ્થિતિ જોઇને, મિત્ર, મારું મન દુખિત થાય છે. એમાં મને શરમાવનારૂં કારણ બને છે બસ, મારે તને એક તારી ન્યાતમાંથી ફુટડી કન્યા શોધી આપવી” વસંત પુલકિતતનુ થયો અને આજવયુકત થઈ બોલ્યો તારા જેવા દેતેં થવાના નથી. અહે, બધા જ્યારે મને દુઃખને અનુભવ આપી રહ્યા છે ત્યારે તું જ મારી શાતિને સાચવવા મારા સંકટમાં ઉભે છે.” કપટરાજે પિતાના કથનનું સારું પરિણામ આવતું જેઈ આગળ ચલાવ્યું “વસંત ફકર નહિ, ગાભો ન થા. થોડા દિવસમાં તું બધું ભૂલી જશે અને આ તારે બંગલો એક રાજાના મહેલ સમાન દીપશે, માત્ર, શરૂઆતમાં
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
