________________
૧૩
• વર્ધમાનપુત્ર, હું તને ક ંઈપણ જંજાળનુ કારણ આપુ છુ એમ મારા ખ્યાલમાં પણ આવી શકતુ નથી. તારાપર મેં કોઇ પણ પ્રકારના ખાજો મૂકેલો નથી અને તું સ્વેચ્છાનુસાર વર્તન કરે છે એ મારાથી અજ્ઞાત નથી તથાપિ મેં કઢિપણ તારા આનંદમાં ભંગ પાડવાને યત્ન સરખા પણ કરેલો છે એમ મને યાદ નથી. તું આખા દિવસ કયાં અને કેવી રીતે ગુજારે છે એ મે` તને એક વખત પૂછેલું પરંતુ જ્યારે તે સમયે તુ` કેપિત થઇ ગયા તે દહાડેથી મેં તને તે પૂછવુ પણ માંડી વાળેલુ છે. આટલી બધી તને મુકિત આપવામાં આવી છે તે છતાં તું વિશેષ સ્વાતંત્ર્યસ્પૃહા રાખે છે એ વાસ્તવિક રીતે જોતાં અનુચિતજ છે,
વૃદ્
વસંત–( ઉચ્ચસ્તરે ) હું આ ઠેકાણે મારા વિચાર તને સ્પષ્ટ જણાવી દેવા આવેલે . લાંબી ટુંકી મૂકીને મારા કહેવાનેા ખુલાસા કર. મનુષ્યો બહુ એકલા હોય છે. ટુંકું ને ટચ ” એ સમજતાજ નથી. વર્ધમાન–( સવિસ્મય ) આજ આ આટલો બધા ઉશ્કેરાય છે કેમ ? હજી કાલ તે તે ઘણા શાન્ત અને સરલ હતા પણ હું ગુંચવણમાં કેમ પડું છું ? સંઘના રોષનુળા ! એની મૈત્રી જો કોઇ કુત્સિત માણસ સાથે બંધાઈ હોય તે। આ પરિણામ આવવા સંભવ છે ખરા. ( પ્રકાશ ) ભાઇ, બાપુ, તુ ગાભરા થા મા. તારી ઇચ્છા જો હમણાં એકાંત નિવાસ રાખવાની હોય તો તેમ કર, પણ તારે મારી પાસે બે વાર તે મેઢુ દેખાડવા જરૂર આવવુ
પડશે.
વસંત~( ઊર્ધ્વમુખ રાખી હા. મને નવરાશ મળશે તે આવી જઇશ. વર્ધમાન ——— વિચારપૂર્વક ) ગુલાબની સુગંધ લેવી હેાય તે કાંટા પણ વાગે. `સ'વાદ થયા પછી વસંત તરતજ કપટરાજને ઘેર ગયા જ્યારે વર્ધમાન પુત્રવિયેગના શાકથી કરૂણ સ્વરે વિલપવા લાગ્યો કે:
દિવાના દીકરાના દુઃખની વાત કયાં જઈ કહીએ ? હૃદયપર મુષ્ટિ મારી, નિજ અંતરમાં સમજી રહીએ– ધ્રુવ. ધરે ના લેશ કાને, ર્હુિતના વચના હૅત સાથે; કદાપિ જાય કાને, પણ નવ રાખે એક હુઇએ-દિવાના. તાન્યેા હાય રસ્તા, તે છોડીને ખીજે દોડે; અજાણ્યા આપણે કયાં, તેની પાછળ દેોડી જઈએ ?-દિવાના. સવારે કાંઇક એલે, સાંજે ગેાળા કાંઇક ફેકે, અરેરે ! એવાની કયાં છાતી ઠોકી ખાત્રી દઈએ. ?–દિવાના. વર્ધમાનના ચિત્તમાં જ્યાં આવા વિચારે ધેાળાય છે, ત્યાં કપટરાજ અને વસુત જાઢી ધડતર ધડવામાં રોકાયા હતા. વસંતની પત્ની ચન્દ્રપ્રભા પણ નવી નિવાસ સ્થળમાં આવીને રહે એવી ગાઠવણ કવી
એ કપટરાજના
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
