________________
આ વચનો પર દષ્ટિપાત કરવાથી પ્રત્યક્ષ થશે કે એ લોકોમાં પણ આ વિષય સંબંધે આયેશા સાથે એકમત્ય છે. માતાનું ગૌરવ સિદ્ધ કરવા શિખરિણીનું માત્ર એકજ ચરણ આપણા ગ્રંથમાંથી લેવું બસ છે અને તેમાં ઉક્ત વાકયોને નિષ્કર્ષ સાર સુવ્યક્ત થશે.
कुपुत्रो जायेत कचिदपि कुमाता न भवति । છોરૂ કછોરૂ થાય પણું માતા કયારેય પણ કુમાતા થતી નથી.
બાપના ઉપકારથી તે અવધિજ છે. જે પિતૃભક્તિનું વર્ણન કરવા માગું માયણ આદિકવિ વાલ્મીકિએ રચ્યું તે પિતમક્તિવિશે આ લઘુમતિવાળે લેખક વિશેષ શું લખે?-તોપણ ના રાજાબલિપતિ રથપાએ ઉત્તજક વનિને થરણું આપતાં હાથમાં લીધેલું કાર્ય–લીધેલ વેષ પાર ઉતારે એવી ઈચ્છા તે રાખે છે.
ઉદેશ દર્શાવ્યો છે. તેને સિદ્ધ કરવામાં લેખક કેટલેએરો સાળતા પાસે છે તે વાચકોની પ્રિયતા અને સંતોષપર અવલંબે છે. સામ્પત યુવકના વિસ્મરણમાં પડતી એક અગત્યની વાત તેમના સ્મૃતિપથમાં લાવવા આ ક્ષુદ્ર પ્રયત્ન છે. જે સદ્ભાગ્યવાળો દોષષ્ટિ મૂકી દઈ આ પુસ્તકમાં પ્રદર્શિત કરેલા વિચારો પ્રમાણે વર્તારો તે પરમ કૃતાતાને પામશે એ આ લેખકનો આશીર્વાદ અને અભિલાષ છે. જે બાલક નિર્દોષ છે, જે પુત્ર માતપિત ભક્ત છે તે જ જગતમાં અમર નામ કાઢી orall? 'Hely34 } 2461CH1 414 9. A good son makes a good husband and a good man. સારે પુત્ર સારે પતિ થાય છે. સારે પતિ સારે માણસ છે.
હવે આ પુસ્તકનું ઉત્પત્તિ કારણ દર્શાવીએ. શરીર પ્રકૃતિ સુધારવા માટે મંગલપુર ગયેલા મારા પિતાશ્રીએ કેટલાક કુપુત્રોનાં ચરિતો જોયાં. તે પૂર્વે પણ વિષે સમાપત્તિગત મારા પિતાશ્રીએ ઘણું જોયું હતું, પરંતુ મંગલપુરમાં તેની અનુભવરસિક્તા ઉદ્ભવવાને લીધે –
માતાપિતાની સેવા ત્યાગી, તેથી દશ થયે દુર્ભાગી,
એ કાવ્યવનિ કવિ હૃદય હોવાથી નીકળ્યો. કાર્ય કારણ એજ કાવ્ય માધું વિષયનું બીજભૂત બન્યું. કિંબહુના! જે મહાકવિ કાલિદાસના શબ્દોમાં કહું તો
मणौ वजूसमुत्कीर्णे सूत्रस्येवास्ति मे गतिः । વથી વિધાયેલા મણિમાં જેમ દેરે પ્રવેશ કરી શકે છે તેમ મલ્પિતવિરચિત ઉકા કાવ્યરૂપી ભેદ થવાથી પુત્રધર્મ એ વિષયરૂપી રત્નવિષે આ લેખકરૂપી સની ગતિ થવા પામી છે., જે ખરું કહું તો આમજ છે. મારું સ્વતઃ આમાં કાંઇ નથી. મારા ઉદાર ચરિત પિતાતરફથી અનેક તત્વપૂર્ણ વિચારો અને વારંવાર મળતા આવ્યા છે અને તેનું પ્રયન માત્રજ મત વિસ્તરે છે,
તે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
