________________
ર
2
હૈ(૧) નામ અને વિષયવસ્તુ : ' દ્વાદશાંગીનું ચોથું મહત્ત્વનું અંગ છે-સમવાયાંગ, શ્રી ઠાાંગ
8
३०
2
રસૂત્રની જેમ આ આગમમાં પણ સંખ્યા આધારિત વર્ગીકરણ છે; જેમકે આત્મા એક છે. એમ એકથી લઈને અનેક સંખ્યા સંબંધી વિષયોનું સંકલન છે. આમાં એકથી લઈને સૌ સંખ્યા સંબંધી વિષયો માટે એકોત્તર વૃદ્ધિથી સોએસો વિષયો માટે સો સમવાય છે. પછી ૧૫૦ થી લઈને અનેકોત્તર વૃદ્ધિ કરતાં કરતાં ક્રોડાક્રોડ સાગરોપમની સંખ્યા સંબંધી વિવિધ વિષયોનું નિરૂપણ છે ઈંએટલે એનું નામ સમવાય' છે. આ વિવિધ વિષ્ણુ પ્રકીર્ણક' દસમવાય નામનો અધ્યયનમાં સૂત્ર એકથી ૮૭ સુધી છે. આ પ્રકીર્ણક સૂત્રમાં ગણિપિટક દ્વાદશાંગી આદિ વિષયોનું પણ સંકલન છે-જે મૂળ આગમના પરિશિષ્ટ રૂપ છે. (૨) રચનાકાર, રચનાકાળ, ભાષા
તે શ્રી ઠાકોાંગ સૂત્રની જેમ આ આગમની રચના પણ શ્રી દસુધર્માસ્વામીએ ઈ. પૂ. છઠ્ઠી શતાબ્દીમાં કરી હશે એમ માનવામાં
8
આવે છે, પણ સંકલનનો સમય ઈસુની ચોથી શતાબ્દી છે. આની ભાષા પ્રાકૃત અને શૈલી સૂત્રાત્મક છે.
૨(૩) આગમસાર :
2 પ્રથમ સમવાય અધ્યયન)ના પહેલાં બે સૂત્રોમાં ભગવાન ?મહાવીર દ્વારા રચિત દ્વાદશાંગીની પ્રજ્ઞાપના કરી છે અને પછી ર બાર આગમોના નામ છે. ત્રીજાથી ૧૪૬ સૂત્ર સુધી એકની સંખ્યા સંબંધી વિષયોનું સંકલન છે.
ર
બીજા સમવાયથી સોમા સમવાય સુધી વિષયો આ પ્રમાણે
ર
છે.
2
2
8
દ(સમવાય) ૨ સૂત્ર સંખ્યા ૨૩ બે પ્રકારના દંડ, આદિ ૨૪ ત્રણ પ્રકારની શુદ્ધિ,
(સમવાય) ૩
ગર્વ (ગારવ) આદિ
પ્રબુદ્ધ જીવન : આગમ પરિચય વિશેષાંક
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
ઘડૉ. રશ્મિભાઈ જે. ઝવેરી
(સમવાય) ૪
૭ ૭ ૭ ૭ ૭ ૭ 9 9
2
(સમવાય) ૫ વૈ(સમવાય) ૬
8
G
૯
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૧૮ ચાર કષાય, ચાર કથા ચાર સંજ્ઞા, આદિ
૨૨ પાંચ મહાવ્રત આદિ.
૧૭ છ પ્રકારની બૈશ્યા, જીવ નિકાય, બાહ્ય તપ, આત્યંતર તપ, આદિ ૨૩ સાત પ્રકારના ભયસ્થાન, સમુદ્ધાત, ક્ષેત્ર.
૧ ૮ આઠ પ્રકારના મદ, પ્રવચનમાતા
ஸ் ஸ் ஸ் ஸ் ஸ் ஸ் ஸ் ஸ் ஸ் ஸ் ஸ் ஸ்
૨૪
૨૫
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૨
૨૦ નવ પ્રકારનાં બ્રહ્મચર્યની ગુપ્તિઓ અને અણુપ્તિઓ ૨૫ દસ પ્રકારના શ્રમણ ધર્મ, ચિત્તસમાધિના સ્થાનો ૧૬ ઉપાસકોની (શ્રાવકોની) પ્રતિમા (અભિગ્રહ), મહાવીરના ૧૧ ગણધર
૨૦ ભિક્ષુની ૧૨ પ્રતિમાઓ. ૧૭ ક્રિયાસ્થાનો (કર્મબંધનના હેતુઓ)
૧૮ જીવોનો સમૂહ, ૧૪
જ્ય
2
ર
2
2
8
મ
8
8
ન
a
P
2
જીવસ્થાન (ગુણસ્થાન)
2
2
૧૬
૧૬ ૧૫ પ્રકારના પરમાધામી દેવો કષાય ૨૧ ૧૭ પ્રકારના અસંયમ અને સંઘમ
૧૮ બ્રહ્મચર્યના ૧૮ પ્રકાર,
આચારના ૧૮ સ્થાનો
૧૫ શ્રી જ્ઞાતા સૂત્રના ૧૯ અધ્યયન ૧૭ અસમાધિના ૨૦ સ્થાનો ૧૪ ચારિત્રમાં દોષ લગાવનારા- 2
2
8
શબલના ૨૦ પ્રકાર
ર
2
P
2
રા
અધ્યયનો
૧૫ દેવાધિદેવ (તીર્થંકરો)
૧૮ પાંચ મહાવ્રતની ૨૫ ભાવનાઓ
મ
8
આ રીતે ૨૬મા સમવાયમાં ત્રણ છેદસૂત્રના ૨૬ ઉદ્દેશન કાળ, ૨ ૨૭મા સાધુના ૨૭ ગુણો, ૨૮માં મતિજ્ઞાનના ૨૮ પ્રકારો, તે ૨૯માં પાપશાસ્ત્ર (પાપશ્રુત)ના ૨૯ પ્રકારો, ૩૦માં ૩૦ 2 પ્રકારની ક્રૂર પ્રવૃત્તિઓ જેનાથી જીવ મહામોહનીય કર્મનો બંધ કરે છે, ૩૧માં સિદ્ધ ભગવાનના ૩૧ ગુણો, ૩૨માં ૩૨ પ્રકારના ૢ પ્રશસ્ત યોગ, ૩૩માં ૩૩ પ્રકારની ગુરુની અશાતના, ૩૪માં તે તીર્થંકરના ૩૪ અતિશયો અને ૩૫માં એમના ૩૫ વચનાતિશયો ?
ર
૭૭ ૫૭૭૭૭૭૭
ન
૧૪ ૨૨ પરીષહો
2
૧૩ શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્રના ૨૩ ૨
મા
8
ન
a