________________
૧૩૦
| પ્રબુદ્ધ જીવન : આગમ પરિચય વિશેષાંક
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૨ )
லலலலலலலலலல
૨ મહત્ત્વ છે પ્રાણીની ઓન્દ્રિક અને આધ્યાત્મિક ક્ષમતાના વિકાસનું. ઉત્પત્તિસ્થાનમાં શુક્ર (વીર્ય) અને શોણિત (લોહી)ના સે હિંસા-અહિંસાના વિવેકપૂર્ણ વ્યવહારમાં હિંસકભાવો, પુદ્ગલોમાંથી જીવ ઉત્પન્ન થાય છે, પછી જુદા જુદા પ્રાણીઓના છે કષાયની તીવ્રતા, બાહ્ય ઘટના ઉપરાંત કર્તાની મનોવૃત્તિ પર શરીરમાં જુદા જુદા સમય સુધીનો તેઓનો વિકાસ થાય છે અને ૨ હૈ હિંસાનો આધાર છે. આ વિશ્લેષણમાં સમાજચિંતન અને યોનિ મારફતે જન્મ થાય છે જેને વિજ્ઞાની જાતીય પ્રજનન કહે છે હૈ અનેકાંતવાદ અભિપ્રેત છે.
છે. (૩) ઉપપાત જન્મ: આવો જન્મ ફક્ત દેવો અને નારકીમાં જ ૨ 2 જૈન સૂત્રોએ તપને કર્મનિષ્ઠરાના સાધન રૂપે જ ગયું છે. થાય છે. છે છતાંય બાહ્યાભ્યતર તપમાં વૈજ્ઞાનિક અભિગમને અવગણી વૈજ્ઞાનિકોએ જે ૧૮-૧૯મી સદીમાં શોધ્યું તે વાત હજારો છે $ શકાય નહીં. ઉપવાસ, ઉણોદરી કે આયંબિલ આરોગ્ય માટે પણ વર્ષ પહેલાં જૈનશાસ્ત્રોમાં અંકિત છે. સમુદ્ઘિમ જન્મ એટલે ? $ ઉત્તમ છે. ઉપવાસ દરમિયાન ભોજન ન લેવાથી સમગ્ર માતા-પિતા (નર-માદા)ના સંયોગ વગર જીવોનું ઉત્પન્ન થવું છે ૨ પાચનતંત્રને પાચનક્રિયાના કાર્યમાં ખંડસમયની મુક્તિ મળવાથી તે સંમુશ્કેિમ જન્મ એકેન્દ્રિય (પાંચ સ્થાવર) જીવો તથા હાલમાં ૨ પાચનતંત્રમાં શુદ્ધિકાર્ય આરંભાય છે અને આખા શરીરમાં ચાલતાં એટલે કે બે ઇન્દ્રિય, તે ઇન્દ્રિય, ચઉન્દ્રિય અને મનુષ્યોમાં ૨ છે સ્વશુદ્ધિકરણની પ્રક્રિયા આરંભાય છે. શરીરમાં કોઈ જગાએ પણ થાય છે. ૨ વિષદ્રવ્યનો જમાવ થયો હોય તો ઉપવાસ દરમિયાન તે બ્રહ્મચર્યપાલન માટે જૈન ધર્મમાં નિયમ બતાવેલ છે કે સાધુએ ૨ છે ઓટોલિસિસની પ્રક્રિયા દ્વારા વિસર્જિત થવા માંડે છે. તેમનામાં સ્ત્રી, નપુસંક અને તિર્યંચ (પશુ) રહિત વસ્તી અર્થાત ઉપાશ્રયોમાં ૨ 2 રહેલો ઉપયોગી ભાગ શરીરના મહત્ત્વનાં અંગો હૃદય, મગજ વિગેરે સ્થાનોમાં રહેવાનું છે. આ નિયમ ખૂબ જ અગત્યનો તેમ ? વિગેરેને પોષણ આપવામાં કામ આવે છે. ઝેર શરીરમાંથી બહાર જ વૈજ્ઞાનિક રહસ્યથી ભરપૂર છે. ફેંકાય છે. ગાંઠો અને ઓછી ઉપયોગી પેશીઓનું વિસર્જન થાય, દરેક જીવમાં સૂક્ષ્મ પ્રમાણમાં વીજશક્તિ (ઇલેક્ટ્રિસિટી) રહેલી ? શરીર નિર્મળ અને નીરોગી બને છે.
છે. દા.ત. સમુદ્રમાં ઇલેક્ટ્રિકઈલ નામની માછલી હોય છે અને તે જૈન ધર્મમાં કરવામાં આવતાં અનુષ્ઠાનોનાં આસનો અને સારા પ્રમાણમાં વીજપ્રવાહ પેદા કરે છે. જ્યાં વીજશક્તિ હોય મુદ્રાઓમાં પણ વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિબિંદુ અભિપ્રેત છે.
છે ત્યાં ચુંબકિયશક્તિ પણ હોય જ. આમ આપણા સૌમાં જૈવિક છે નમ્મોથુણં, ઇચ્છામી ખમાસણા, ચત્તારી મંગલમ્ અને વીજ ચુંબકિયશક્તિ છે, તેથી દરેક જીવને પોતાનું જૈવિક વીજ ૨ છે ખામણા બોલતી વખતે થતી મુદ્રા અને આસનોમાં એક્યુપ્રેસરની ચુંબકિય ક્ષેત્ર પણ હોય છે. આ હકીકત પશ્ચિમના વિજ્ઞાનીઓએ ૨ હૈ ક્રિયાઓ સહજ રીતે થઈ જાય છે.
સાબિત કરી છે અને ચુંબકનો એક સામાન્ય નિયમ છે કે તેમાં હૈ હૈ નમોગુણ વખતની મુદ્રા અને આસનને કારણે થતી શારીરિક સમાન ધ્રુવો વચ્ચે અપાકર્ષણ થાય છે તથા અસમાન ધ્રુવો વચ્ચે છે ક્રિયાઓ બ્રહ્મચર્ય પાલનમાં સહાયક બને છે.
આકર્ષણ થાય છે; પરંતુ જો તે એકબીજાના ચુંબકિય ક્ષેત્રમાં 8 દંડાપતિક આસન, ઉત્તાશયન આસન, અવમશયત આસન, હોય તો. છે ગેદોષ્કિા આસન ધ્યાન અને નિર્જરામાં સહાયક છે. સાથે સાથે આ કારણે જ બ્રહ્મચર્ય પાલનના નિયમમાં સ્ત્રીએ પુરુષના S અંતઃસ્ત્રાવી ગ્રંથિના સંતુલન અને રૂધિરાભિષરણ માટે પણ અને પુરુષ સ્ત્રીના નેત્ર, મુખ વિગેરે અંગો સ્થિર દૃષ્ટિએ ન જોવાં. ઉપકારી છે.
સ્ત્રી પુરુષે એક આસન પર ન બેસવું. બ્રહ્મચારી પુરુષે ૪૮ મિનિટ છે કંદમૂળમાં અનંતા જીવ છે તે વર્તમાન વૈજ્ઞાનિકોએ શોધ્યું સુધી સ્ત્રી બેસી હોય તે સ્થાને ન બેસવું અને સ્ત્રીએ પુરુષ બેઠો ૨ ૨ છે, પરંતુ જૈન આગમોમાં હજારો વર્ષ પહેલાં એ જણાવાયું છે હોય તે સ્થાને એક પ્રહર (ત્રણ કલાક) ન બેસવું. છે કે કંદમૂળમાં અનંત જીવો હોવાથી તે અભક્ષ્ય છે.
સમયના સાંપ્રત પ્રવાહમાં પર્યાવરણ અસંતુલન અને ગ્લોબલ ૨ હૈ જૈન ધર્મ પ્રમાણે કોઈ પણ જીવનો જન્મ ત્રણમાંથી એક પ્રકારે વોર્મિંગ-વૈશ્વિક તાપમાન વિશ્વ માટે એક સમસ્યા બની ગઈ છે. જે
થાય છે. (૧) સમુદ્ઘિમ જન્મ: નર-માદાના સંબંધ વિના જ જૈન આગમોમાં પર્યાવરણ અંગે સીધા ઉલ્લેખો જોવા મળતા હૈ & ઉત્પત્તિસ્થાનમાં જીવોની ઉત્પત્તિ થાય છે, જે વિજ્ઞાનીઓએ છેક નથી, પરંતુ આગમમાં જે જૈન જીવનશૈલીનું નિરૂપણ થયું છે ? ઈ.સ.ની ૧૮મી સદી અને ૧૯મી સદીમાં શોધ્યું અને બતાવ્યું અને જૈન ધર્મનાં પાયાના અહિંસા, અપરિગ્રહ અને સંયમ માટે હું નર-માદાના સંબંધ વિના પણ જીવો ઉત્પન્ન થઈ શકે છે, વંશવૃદ્ધિ જે નિયમોનું નિર્દેશન કરવામાં આવ્યું છે તે પર્યાવરણ સંતુલન $ થઈ શકે છે તેને અજાતીય પ્રજનન કહે છે. પરંતુ પ્રજનનનો અર્થ પોષક છે. છે સજીવ પદાર્થમાંથી સજીવ પદાર્થનું ઉત્પન્ન થવું તે છે. જ્યારે જૈન ધર્મ પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ અને વનસ્પતિમાં જીવ છે જૈન ધર્મ પ્રમાણે તો ફક્ત જીવોની, કર્મ ફિલોસોફીના આધારે છે તેમ સ્વીકાર્યું છે, તેનો વેડફાટ ન કરવા જણાવ્યું છે. તત્ત્વાર્થ ૨ ૨ ઉત્પત્તિ જ થાય છે અને પ્રજનન એ પછીનું પગથિયું છે. (૨) સૂત્રમાં કહ્યું છે કે પરસ્પરોપગ્રદ નીવાનામ્ આ સૂત્ર દર્શાવે છે કે ૨ ૨ ગર્ભજ જન્મ: આમાં સ્ત્રી-પુરુષ (નર-માદા)ના સંયોગ પછી જીવોને જીવન જીવવા માટે એકબીજાના આલંબનની જરૂર પડે છે லே லலல லல லல லல லல லல லல லலல லலலலல லல லல லலல
லலலலலலலலலல
லலலலலலலலல
