________________
ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૨
પ્રબુદ્ધ જીવન : આગમ પરિચય વિશેષાંક
૩૯)
லலலலலலல
૨ કરતાં વધારે પગ પહોળા કરી લોન લઈ, હપ્તા ભરીને વસ્તુ-ઘર પછી મુખવાસની પ્રથા હતી. કન્યાઓના લગ્ન પ્રસંગે પિતૃપક્ષ ૨ ૨ વસાવે છે. તેના માટે ટેન્શન ઊભાં કરે છે ને બ્લડ-પ્રેશર, ડીપ્રેશન તરફથી દહેજ અપાતું હતું. એવા જીવન વ્યવસ્થાના અનેક છે ને ડાયાબિટીસનો શિકાર બને છે.
પાસાંઓ અહીં ઉજાગર થયાં છે. છે તે સમયના શ્રાવકો વ્રત ગ્રહણ કરતી વખતે ખાદ્ય, પેય, ભોગ, જૈનધર્મમાં સાધનાની દૃષ્ટિએ શ્રમણધર્મ અને શ્રમણોપાસક $ ઉપભોગ વગેરેની જે મર્યાદા કરી, તેનાથી તે સમયની જીવનશૈલી, ધર્મ એમ બે પ્રકારે વિભાજન કર્યું છે. આ વિભાજનમાં ઊંડું છું ૨ રહેણીકરણી પર સારો પ્રકાશ પડે છે. માલિશની વિધિમાં શતપાક મનોવૈજ્ઞાનિક તથ્ય છે. દરેક વ્યક્તિની ક્ષમતા, સામર્થ્ય, ઉત્સાહ, ૨ શું તેલ અને સહસ્ત્રપાક તેલ વાપરતા. તેનાથી એ પ્રગટ થાય છે કે આત્મબળ, પરાક્રમ સમાન હોતાં નથી. તેથી ઓછી કે અધિક8 છે ત્યારે આયુર્વેદ ઘણું વિકસિત હતું. લીલાં જેઠીમધનું દાતણ, વાળ દરેક પ્રકારની શક્તિ ધરાવતી વ્યક્તિ સાધના માર્ગમાં પ્રવેશ કરી 6 ધોવા માટે આંબળાનો ઉપયોગ વગેરે રોજિંદી ક્રિયાનો ઉલ્લેખ શકે છે. તે માટે શ્રમણોપાસક ધર્મની વ્યવસ્થા છે. સાધુના મહાવ્રત શું સૂચવે છે કે ખાનપાન, રહેણીકરણી સહજ, સરળ અને પથ્યકારી લેવા તે રત્ન ખરીદવા સમાન છે. રત્ન આખું જ ખરીદવું પડે જ્યારે ૨ હતી. લોકોમાં આભૂષણ ધારણ કરવાની રુચિ હતી. મોટા માણસો શ્રાવકના વ્રત લેવા તે સોનું ખરીદવા સમાન છે; શક્તિ અનુસાર ૨ સંખ્યામાં ઓછાં પરંતુ બહુમૂલ્ય આભૂષણ પહેરતા હતા. પુરુષોમાં ખરીદો. જે સંસારમાં રહીને ભગવાન મહાવીરના ધર્મની ઉપાસનારું
અંગૂઠી પહેરવાનો વિશેષ રિવાજ હતો. આનંદ શ્રાવકે પોતાની કરી, ઉપાસક બની આત્મકલ્યાણ કરવા માંગે છે તેમના માટે ? 6 નામાંકિત અંગૂઠીના રૂપમાં આભૂષણની મર્યાદા કરી હતી. ભોજન ઉપાસકદશાંગ સૂત્રનું અધ્યયન અત્યંત હિતકારક છે. * * *
லலலலலலலலல
லலலலலலலலல லலலலலலலலலலல
(ભગવત મલ્લીનાથ : અનુસંધાન પૃષ્ટ ૩૬ થી ચાલુ) ૨jનહીં હૈ તો મેરે રાજ્ય સે નિકલ જાઓ.’
ચિત્રકાર ચિત્રશાલા નિર્માણ મેં લગ ગયે. 2 ક્રોધિત રાજા ને ઉન શ્રેષ્ઠ સ્વર્ણાકરોં કો દેશ નિકાલા દે દિયા.
કુછ સમય બાદ રાજકુમાર કો સૂચના મિલી& મિથિલા સે નિષ્કાસિત સ્વર્ણકાર આજીવિકા કે લિએ ઘૂમતે કુમાર! ચિત્રશાલા બન કર તેયાર હૈ. Sી હુએ વારાણસી આયે. વહાં કે રાજા શંખ કી સભા મેં આકર કલ હમ અપને પરિવાર સહિત ચિત્રશાલા કા નિરીક્ષણ કરેંગે. રે આશ્રય માંગને લગે
અગલે દિન રાજકુમાર ઓર યુવરાનિયાઁ ચિત્રશાલા કારિ I ‘મહારાજ ! હમ મિથિલા સે નિષ્કાસિત સ્વર્ણકાર આપકી નિરીક્ષણ કરને લગે. વિવિધ હાવ-ભાવ વ શૃંગાર મુદ્રાઓ વાલે ૨lનગરી મેં શરણ ચાહતે હૈ?''
ચિત્ર દેખકર સબ પ્રસન્ન હો રહે થે. સહસા એક ચિત્ર પર ૨ “કિસ અપરાધ મેં તુમ્હ મિથિલા સે નિકાલ દિયા ગયા?'' રાજકમાર કી નજર પડી; સ્વર્ણકારો ને સારી ઘટના રાજા કો કહ સુનાઈ7
“અરે! ઈસ ચિત્રશાલા મેં મેરી પૂજ્ય બડી બહન ઉપસ્થિત IS | “ઓર મહારાજ ! જૈસે ને દિવ્ય કુંડલ અલૌકિક હૈ જૈસા હી હૈ ?'' Sા અલૌકિક રૂપ લાવણ્ય હૈ મલ્લીકુમારી કા. એક બાર તો સૂર્ય કી વહ લજ્જિત-સા હોકર પીછે હટને લગા ! | કિરણે ભી ફીકી પડ જાતી હૈ ઉસકી ચમક કે સામને...''
ધાય માતા ને પૂછો તો મલ્લદિન ને કહા૨ નીંબૂ કા નામ સુનતે હી જૈસે મુંહ સે લાર ટપકને લગતી હૈ. | “વહાં દેવ-ગુરુ તુલ્ય મેરી બડી બહન ઉપસ્થિત હૈ ! ઉનકે
વૈસે હી મલ્લીકુમારી કા નામ સુનતે હી રાજા શંખ પ્રેમ-વિખલ સામને મેં કેસે લજ્જાવિહીન હોકર ઈન ચિત્રોં કો દેખું ?'' 21 હો ગયા. ઉસે લગા
ધાય માતા ને ધ્યાનપૂર્વક દેખા, ફિર મુસ્કરાકર બોલી- મલ્લીકુમારી કો પાયે બિના મેરા જીના હી વ્યર્થ છે.
કુમાર! આપકો ભ્રમ હો ગયા હૈ, યહ આપકી પૂજ્યા, 6 ઉસને તુરન્ત દૂત કો બુલાકર રાજા કુંભ કે પાસ મલ્લીકુમારી બહન નહીં, અપિતુ ઉનકા ચિત્ર હૈ.' શસે વિવાહ કા પ્રસ્તાવ ભેજા.
| ઈતના સુનતે હી કુમાર દુસરે વિચારોં મેં ખો ગયા- ર શા એક દિન મલ્લી કે છોટે ભાઈ મલ્લકુમાર ને નગર કે શ્રેષ્ઠ એસા કૌન ધીઠ ચિત્રકાર હૈ? જિસને મેરી બહન કે અંગ છે. ચિત્રકારોં કો બુલાકર કહા
| પ્રચંગો કા ઈતના સાક્ષાત સજીવ ચિત્રણ કિયા હૈ? | “મેરી ઈચ્છા હૈ, રાજ્ય મેં એક અદ્ભુત ચિત્રશાલા બનવાઈ ઉસને ગુસ્સે મેં ભરકર સૈનિકોં કો આદેશ દિયા
ઉસ દુષ્ટ ચિત્રકાર કા વધ કર દો.' & “હમ પ્રયત્ન કરેંગે.”
| (વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પાનું ૪૨ મું ) SS- - - - - - -- - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - -- - - - - - -
லலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலலல
૯ જાય.’