________________
[૧૮]
પ્રભાવિક પુરુષ : એલી કેણુ?” સવારનાં કાર્યોથી પરવારી, આવાને આ વાત રેવતી સમક્ષ મૂકી. થેડી વિચારણા બાદ નાગિલાને સખીઓ સહિત તેડાવી, તે સૌની સમક્ષ વૃદ્ધ આર્યવાને નિમ્ન શબ્દમાં પોતાનું હૃદય ખાલી કર્યું.
પુત્રવધૂ નાગિલા! તારું દુઃખ જોઈ મારું હૃદય દુઃખાય છે. મને ભવદત્ત કરતાં ભવદેવની ભૂલ વધુ ભયંકર લાગે છે, કેમકે ભવદત્ત જતાં માત્ર અમને દુઃખ લાગેલું, પણ આ ભવદેવે તે અમારા ઉપરાંત તારા સંસારજીવનનું-આશાભરો યુવતીની કંઈ કંઈ અભિલાષાનું-એક ઝાટકે નિકંદન કાઢી નાંખ્યું છે. અમારાથી એ દુઃખ જોયું જતું નથી ત્યારે તારાથી એ કેમ સહ્યું જતું હશે ? છતાં અમે જાણીએ છીએ કે એક કુલિન કામિનીને છાજે તેવી ધીરજથી એ દુઃખ તું સહી રહી છે. અમારી મર્યાદા કે કુલવટ બીજી સલાહ નથી આપવા દેતી, પણ તેથી તું તારા અંતરને દગો ન દઈશ. અમારી ખાતર તારા અવાજને ગુંગળાવીશ નહીં. આ સંસારમાં અમે હવે થોડા સમયના પણ છીએ. પછી તે તું એકલી અટુલી બનવાની. ભાવી ભયંકર જણાય છે, છતાં એ સામે તારે એકલા હાથે જ ઝઝવું પડશે. તારા આત્મબળ ઉપર જ ભરોસો રાખવાને. એ બધી બાબતને વિચાર કરી, ભવદેવની આશા ત્યજી દઈ, તારો નિશ્ચય જણાવ કે જેથી એ ચિંતાને ઉકેલ આવે. તારું હદય પોકારે એ માર્ગ લેવાને તું સ્વતંત્ર છે. દરેક આત્માને પિતાને કાર્યક્રમ નિયત કરવાની સત્તા છે; એમાં અમારો અવરોધ ન હોઈ શકે.”
“પૂજ્ય પિતાશ્રી ! સાસુ સસરાનું શિરછત્ર એ કુળવધૂને