________________
આત્મચિંતાથી આલોક-પરલોક સુધરે તે માટે જ આવો છો ને? સંસારનો અત્યંત ભય લાગ્યો છે?
આત્માની ચિંતા વધારે કે દેહની ચિંતા વધારે ? હું એટલે દેહ કે હું એટલે આત્મા? શું માનો છો? પહેલાં તમારા આત્માની દયા કરો. બોકડો કતલખાને જાય છે તો દયા આવે છે, પણ યમરાજ તમને અનંતી વાર બોકડાની જેમ ઉપાડી ગયા છે, આવા અનંત જન્મ-મરણ થયાં, એટલું જ નહીં પણ હજુ નહીં સમજો તો અનંત જન્મ-મરણ થશે, તેથી આ સંસારરૂપી કતલખાનામાંથી મારા આત્માનો છૂટકારો ક્યારે થશે? તેવું વિચારીને જાતની અનુકંપા-અરેરાટી થાય છે?
સભા:- સ્મશાન વૈરાગ્ય છે.
સાહેબજી:- તમે તો સ્મશાનમાં પણ ટેસ્ટથી ચા-પાણી પીઓ તેવા છો. નઠોરતા કેટલી આવી છે !
સભા:- રૂટિન થઈ ગયું છે.
સાહેબજી :- તમારામાં લાગણીશીલતા પણ ખલાસ થઈ ગઈ છે. તમને હૈયું મળ્યું છે કે ખાલી અંદર પંપ જ છે? આંખના પલકારામાં આ દુનિયા સાથે જીવનો છેડો ફાટી જશે. આખી જિંદગી મહેનત કરીને મેળવેલું માટીમાં મળી જશે. બીજાના મૃત્યુને જોઈને એક દિવસ આમ જ આપણે જવાનું છે તેવો વિચાર આવે? મૃત્યુમાં શ્રદ્ધાની જરૂર નથી, પ્રત્યક્ષ દેખાય છે. છતાં પણ નક્કર વાસ્તવિકતાનો વિચાર ન કરો તે મૂઢતા છે.
આત્મા-પરલોક ભૂલીને જીવનારને પોતાના આત્માની ચિંતા ન હોય, તે બીજાની ભાવદયા કેવી રીતે કરશે ? અને કોરી દ્રવ્યદયા કરશે તો થોડું પાપાનુબંધી પુણ્ય બાંધશે, જેનાથી થોડી ભૌતિક સામગ્રી મેળવી ફરી પાપો કરી દુર્ગતિ આદિમાં રખડશે. ચરમાવર્તમાં આવવા માટે પણ પહેલી ભાવદયા જોઈએ. - તમારું આત્મકલ્યાણું છોડીને બીજાનું કલ્યાણ કરવાનું નથી, નહીંતર એદયા મડદાની દિયા છે તેવું મહાપુરુષો કહે છે. ભગવાનનું શાસન સમજવા માટે આ સાતક્ષેત્ર સુપાત્રનાં અને અનુકંપા આઠમું ક્ષેત્ર સમજવા જેવા છે. સુપાત્રદાનનો મહિમા આવશે ત્યારે ખબર પડશે. શાલિભદ્ર પૂર્વભવમાં સુપાત્રમાં ખીર વહોરાવી તેનું જે ફળ છે તે મધ્યમ ફળ છે. કારણ તે વખતે શાલિભદ્રનો જીવ મિથ્યાદષ્ટિ હતો; જો સમકિતી હોત તો અસંખ્ય ગણું વધારે પુણ્ય બાંધત. દાનધર્મ અલૌકિક છે.
-
-
-
-
-
-
-
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા
૧૩૩
