________________
શ્રાવક પ્રભાવના દ્વારા ધર્મ ફેલાવે તે ઉચિત છે. તેમાં પ્રેરણા કે આજ્ઞા કરો તો શ્રાવક એવા તમને દોષ લાગે નહીં. છોકરાઓને તમારે આજ્ઞા કરવી જોઈએ, કારણ તમે આરંભ-સમારંભમાં બેઠેલા જ છો; જ્યારે સાધુ તરીકે અમને આરંભ-સમારંભની પ્રવૃત્તિમાં કરણ-કરાવણનો નિષેધ છે. સર્વવિરતિધર્મ ન સમજી શકવાના કારણે ઘણા એમ માને છે કે, સાધુઓની પ્રેરણા-આજ્ઞા ન મળે તો દેરાસરો-ઉપાશ્રયો વગેરે બંધાતાં બંધ થઈ જશે; પરંતુ અમે બંધાવડાવીશું તો અમારો આચાર ભ્રષ્ટ થશે. જેમ અત્યારે તમે સામાયિક લઇને બેઠા છે, તો કોઇપણ આરંભ-સમારંભવાળું કામ તમે નહિ કરો કે નહિ કરાવો. દા.ત. સામાયિકમાં બેઠા હો અને કોઈ વ્યક્તિ નિમિત્તે દીવો પેટાવવાનું કહે તો તે તમે નહિ જ કરો. અહીં દીવો કરવો એ ધર્મનું કામ હોવા છતાં સામાયિકમાં નથી કરતા કે કરાવતા. જો આવો આરંભ તમારા શ્રાવકના સામાયિકમાં ન કરાય તો અમારા આજીવન સામાયિકમાં કેમ કરાય ? તમે ઘરે સામાયિકમાં હો ત્યારે ગાય આવે તો જીવદયારૂપે ગાયને રોટલો નાંખો કે નંખાવો ખરા? સામાયિકમાં આ કાર્ય કરવા-કરાવવા જેવું નથી અને છતાં કરો-કરાવો તો દોષરૂપ ગણાય. સામાયિકમાં હો અને ભિખારી આવે તો તેને દાનમાં રોટલો અપાય. નહિ, કારણ કે અનુકંપાનું કામ છે; સામાયિકમાં સાવઘ અનુકંપા ન કરાય, તેની પ્રેરણા પણ ન કરાય અને કરો તો સામાયિકમાં ભાંગો આવે.
સભા :- સામાયિકમાં પ્રભાવના લેવાય?
સાહેબજી:- લેવાય પણ નહિ અને અપાય પણ નહિ. પ્રભાવના એ સંપત્તિથી થનારું કામ છે. સામાયિકમાં પચ્ચખાણ છે કે મન, વચન અને કાયાથી પરિગ્રહ કરવો નહિ અને કરાવવો નહિ.
સભા:-અજ્ઞાનતા છે તેથી જ અહીંયાં બેઠા છીએ.
સાહેબજી:- જ્યાં બેઠા છો ત્યાંથી આગળ જવું છે કે ત્યાં જ રહેવું છે? આગળ જવું હોય તો આ સિદ્ધાંતો સમજવા પડશે.
સાધુ ઉત્સર્ગથી અનુકંપાદાનના અધિકારી નથી :
સભા :- અમે સામાયિકમાં હોઈએ અને સાધુ-સાધ્વી આવે તો વહોરાવી શકાય?
સાહેબજી:- હા, વહોરાવી શકાય. કારણ, તેમનું જીવન સંપૂર્ણ અહિંસક છે.
૧૫૮
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
