________________
પાપની અનુમોદના તો પડેલી જ છે, ને તેથી જ તેને સમકિતી કરતાં તીવ્ર પાપ બંધાય છે. •
અનુબંધને જ્ઞાન-અજ્ઞાન સાથે સંબંધ નથી, પણ રુચિ-અરુચિ સાથે સંબંધ છે. જેને પુણ્યનો અનુબંધ પાડવો હોય તેણે રુચિ પલટવી પડે. રુચિ પલટવી એટલે વૈરાગ્ય અને વિવેક દ્વારા રુચિ બદલવી. સામાયિક કરતાં જેને તમામ પાપોની ગહ અને તમામ સુકૃતોની અનુમોદના છે, તેને ચોક્કસ પુણ્યનો અનુબંધ પડે છે. તેવું જ પૂજા વગેરે અનુષ્ઠાનોમાં પણ સમજવાનું.
અંદરમાં માનસિક વિરોધાભાસ છે તે સમજવા જેવો છે. ઘણા લોકો દુષ્કતગઈ કરે છે પરંતુ સંસારમાં રાગ-દ્વેષ-અહંકારને સારા જ માનીને આચરતા હોય, અરે! આસક્તિ-ક્રોધ વગેરેમાં પણ કર્તવ્યતાનો ભાવ હોય છે. આમ, પાપની રુચિ હોવાથી તેઓને પાપનો અનુબંધ પડે છે. રુચિ પલટવા સમ્યફ શ્રદ્ધા જરૂરી છે. જે આત્મા પાપનો અનુબંધ કરે છે, તેવા આત્માના ગુણો પણ અંતે દોષના પોષક બને છે, તેઓના કષાયનો ઉપશમ ભવિષ્યમાં પાપની પરંપરા સર્જશે. ગાઢ મિથ્યાત્વીની ક્ષમા ભવિષ્યમાં ક્રોધનું કારણ બનશે, જ્યારે સમકિતીનો ક્રોધ ભવિષ્યમાં ક્ષમાનું કારણ બનશે. સમકિતીનો દોષ પણ અંતે ગુણકારી હોય છે, જ્યારે મિથ્યાષ્ટિનો ગુણ પણ ભવિષ્યમાં નુકસાનકારી હોય છે. તેથી જ જીવનમાં અનુબંધ સુધાર્યા વગર કોઈ પણ જીવ સાચી ઉન્નતિ કરી શકતો નથી.
we esseeyeyer etછે.
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૨૪૫
