________________
અને શૂરવી૨ યોદ્ધા તરીકે કાર્ય કરી શકે તેમ છે, પરંતુ વ્યસનવાળો હોવાથી તે ચોર-ધાડપાડુ સાથે રહે છે. શૂરાતન હોવાના કારણે પલ્લીનો નાયક બન્યો છે. . દુરાચાર સેવવા એ જ એનું જીવન છે. અત્યારે તો તેને પુણ્યનો જરા પણ અનુબંધ નથી, પાપના જ અનુબંધ પાડે છે.
વિચારો કે ભૂતકાળમાં આટલી ખામી હોવા છતાં પણ, જીવ જો એક વખત સાચા માર્ગ પર ચડી જાય, તો પુણ્યનો અનુબંધ પડવાથી તેનો કેવો વિકાસ થાય છે, તે આ દૃષ્ટાંતથી સમજાશે.
અત્યારે વિચારો તો આ માણસને ધર્મના ક્ષેત્રથી દૂર રાખવા જેવો છે તેવું લાગે. હવે આગળ એવું બન્યું કે એક વખત અબજોનો વેપાર કરનારો એક વેપારી માલ-મિલકત સાથે જંગલમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. સાથે કરોડોની મિલકત છે. જયતાકને આ ખબર મળવાથી તેને લૂંટી લીધો. આમ તો આ વેપારી પાસે લૂંટાયા સિવાયની પણ નગરમાં રહેલી બીજી ઘણી સંપત્તિ છે. છતાં પણ પોતે માનભેર જીવનાર ને મોભાદાર માણસ હોવાથી તેનાથી આ અપમાન સહન ન થયું, તેથી તેણે રાજા પાસે ફરિયાદ કરી કે “જયતાકે મને ખરાબ રીતે લૂંટીને આબરૂ વગરનો કરી નાખ્યો. તમારા રાજ્યમાં આવું કેમ બની શકે ? તમે મને તમારું લશ્કર આપો તો હું તેનો અને તેની પલ્લીનો નાશ કરું અને મારું વેર લઉં.’’ આમ, રાજાનું લશ્કર લઇને પોતે જ લડવા જાય છે અને આ પલ્લીપતિના અડ્ડા પર ઘેરો ઘાલી તેની પલ્લીને બરાબર સકંજામાં લઈ ફસાવે છે. આમ તો આવા સંકટમાં જયતાકના બચવાની કોઈ શક્યતા નહોતી, પણ પુણ્ય તપતું હોવાથી આ રાજપુત્ર બહાર ગયો હતો, તેથી તે બચી ગયો. જયતાક તો હાથમાં ન આવ્યો પણ તેની સગર્ભા પત્ની આ શેઠના હાથમાં આવી ગઇ. તેથી શેઠે જયતાક પરનો બધો ગુસ્સો તે સગર્ભા રાણી ૫૨ ઉતાર્યો. પોતાની તલવાર સીધી તે રાણીના પેટ ઉપર ચલાવી. તેથી તે રાણીનો ગર્ભ પેટમાંથી બહાર પડી ગયો, જે બિચારો તરફડિયાં મારતો હતો, તો તેને પણ પકડીને શેઠે શિલા પર પછાડીને ભયંકર ક્રૂરતાથી મારી નાખ્યો. તે શેઠે દ્વેષબુદ્ધિથી એવું ક્રૂર કર્મ કર્યું કે લૂંટારાઓને પણ આ જોતાં અરેરાટી થઈ. પછી જ્યારે જયતાક પાછો આવ્યો ત્યારે બધી પરિસ્થિતિ જાણીને તેને ખૂબ જ આઘાત લાગ્યો. તે સૂનમૂન થઈ ગયો,પછી તેને વિચાર આવ્યો કે, “આજે જ્યારે મારા પર આવી તકલીફ આવી ત્યારે મને કેવો અહેસાસ થાય છે ? જ્યારે મેં તો આવાં અનેક ક્રૂર કામો કર્યાં છે, તો તે બધા ઉપર શું વીતી હશે ? સાચે જ હું આવી સજા માટે યોગ્ય જ છું.”
લોકોત્તર દાનધર્મ અનકંપા”
૨૬૦
