________________
છે. પાંચ કોડીનાં ફૂલમાં તે ૧૮ દેશનો રાજા બીજા જ ભવમાં બન્યો છે. આ ફળ પણ ઘણું ઓછું છે. ભગવાનની ભક્તિ યથાર્થ કરનારને દેવલોકનું સુખ મળે તો પણ તે અલ્પ કહેવાય. પરંતુ હજુ તેનામાં મિથ્યાત્વ છે, તેથી સમકિતી જેવા વૈરાગ્ય ને વિવેક નથી, ભાવોલ્લાસ પણ સમકિતી જેવો નથી. શ્રીમંત સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા પણ જો એક ફૂલ પણ પરમાત્માને ચઢાવે તો તેને ઘણાં ફૂલ ચઢાવનાર મિથ્યાષ્ટિના ફળ કરતાં પણ અસંખ્ય ગણું ફળ અવશ્ય મળે. જ્યારે આણે તો તેની બધી જ સંપત્તિ ચઢાવી દીધી છે, છતાં પણ સમકિતી કરતાં ઘણું ઓછું ફળ મળ્યું છે. સમકિતનો મહિમા બરાબર સમજતા થાઓ તો મોઢામાં પાણી છૂટે.
સભા -પચાવવાની તાકાત અમારામાં નથી.
સાહેબજી :- પચાવવાની તાકાત તો ઘણી જ છે, પણ પામવાની ધગશ જ નથી. આ તો ખાધા વગર પચાવવાની વાત કરે છે. જેને ભૂખ લાગી હોય તે પહેલાં ખાવાનો વિચાર કરે કે પંચાવવાનો વિચાર કરે? સમકિત પામવા માટેની સામગ્રી તમને મળી છે. કોઈ દિવસ સદ્ગુરુના પગ પકડીને કહ્યું કે “સાહેબ, હવે મિથ્યાત્વમાં રહેવાતું નથી?” ગરીબને પૈસો જોઈતો હોય અને કોઈની પાસે મળે
એમ લાગે તો તે માણસના પગ કેવા પકડે? તેની તાલાવેલી કેવી હોય ? તમે કોઈ દિવસ ભગવાન પાસે રડ્યા છો? કે “પ્રભુ, આ મિથ્યાત્વે તો મારો આજ દિવસ સુધી દમ કાઢી નાંખ્યો છે. હવે હું આમાંથી ક્યારે છૂટું ને ક્યારે સમકિત પામીશ?” ગૃહસ્થજીવનમાં પણ સમકિત પામી શકાય છે. પણ હજી તમને તેનો રસ નથી જાગ્યો. સમકિત મળી જાય તો બેડો પાર થઈ જાય.
કુમારપાળરાજાના જીવને જયતાકના ભાવમાં સમકિતની પૂર્વભૂમિકા મળી છે, તેથી જયતાક આ પૂજાના ફળથી ભવિષ્યમાં સમ્રાટ બનશે. જોકે વ્યવહારથી તો “રાજેશ્વરી તે નરકેશ્વરી” કહેવાય, પણ આ જીવને તો કુમારપાળના ભાવમાં સત્તાસંપત્તિ પણ આત્મકલ્યાણનું સાધન બની શાસનપ્રભાવનાનું કારણ બનશે. પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય ઉદયમાં આવશે ત્યારે મળેલ સામગ્રીથી ધર્મ પૂરબહારમાં ખીલશે, અને કલ્યાણની પરંપરાનું સર્જન થશે. પરંતુ પાપાનુબંધી પુણ્ય હોય તો તે જીવને ભોગસામગ્રી મળવાથી તેમાં લપાઈને ધર્મ છૂટી જાય, ને મળેલી થોડી ભોગસામગ્રી ભોગવી, પાપ બાંધી, દુર્ગતિની પરંપરા સર્જાય. તેથી નાનો ધર્મ પણ એવી રીતે કરો કે પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય જ બંધાય. અત્યારે હું તમને કાંઈ સર્વસ્વ ધરી દેવાનું નથી કહેતો, તેવો તમારો ભાવોલ્લાસ પણ નથી, છતાં સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, પૂજા, લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
૨૬૩
