________________
२७
તા. ૨૩-૮-૯૪, મંગળવાર.
અનંત ઉપકારી, અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા પુણ્ય-પાપના ફળોનો સમ્યક્ પ્રબોધ કરાવવા આ ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે.
પુણ્યાનુબંધીપુણ્ય સદ્ધર્મનો હેતુ છે :
મોક્ષ મેળવવા માટે જેમ પાપતત્ત્વ સમજવાની જરૂર છે તેમ પાપના વિપાક સમજવાની પણ જરૂર છે. કર્મના ક્ષયથી જ મોક્ષ થાય છે, કર્મમાત્ર આત્માને બંધન છે. આત્મા તમામ પાપ-પુણ્યમાંથી મુક્ત થાય ત્યારે જ મોક્ષે જાય છે. મોક્ષમાં જતાં પહેલાં બધાએ પુણ્ય પણ છોડવું જ પડે છે. જે જીવ સદંતર પાપ-પુણ્યકર્મનો ક્ષય કરે છે, તે જ આત્મા મોક્ષનો અધિકારી છે. પરંતુ બધાં જ પુણ્ય કાંઈ સાધનાકાળમાં મુમુક્ષુને આડખીલી કે બંધનરૂપ નથી. મોક્ષમાં શુભ કે અશુભ કર્મનો પડછાયો પણ નથી, પરંતુ મોક્ષની સાધના તો સાધકે સંસારમાં જ કરવાની છે. સંસારમાં સર્વત્ર ભૌતિક પુદ્ગલનું વર્ચસ્વ છે, જડનું જ આધિપત્ય છે, તેથી સંસારમાં રહેલા સાધકને પણ આરાધના માટે અનુકૂળ સામગ્રી ને સંજોગો તો જોઈશે જ, જે પુણ્ય જ પૂરાં પાડશે. માટે જ પુણ્ય એકાંતે હેય નથી. સાધકદશામાં પુણ્ય સર્વથા હેય માનશો તો એક જ તરફી વિચાર કહેવાશે. જે પુણ્ય સાધનાકાળમાં ઉપયોગી હોય તેને ત્યાજ્ય ગણવાનું નથી. ઘણાં પુણ્ય એવાં પણ છે જે ધર્મની સાધનામાં ઉપયોગી બને છે. પુણ્યથી ભોગ જ મળે અને તેનાથી પાપ જ બંધાય તેવું એકાંતે નથી. હા, પાપાનુબંધીપુણ્ય માટે આ વાત સાચી છે, પરંતુ પુણ્યાનુબંધીપુણ્ય માટે યોગ્ય નથી. પુણ્યાનુબંધીપુણ્યથી સંસારની ભોગસામગ્રી સાથે ધર્મની સામગ્રી પણ અવશ્ય મળશે, વળી તે મળેલી ભોગસામગ્રી કર્મક્ષય કે આરાધનામાં બાધક નહિ હોય. ઊલટું જે પુણ્ય કર્મક્ષય કે આરાધનાનું સાધન બને તે પુણ્ય જોખમી ગણાય નહિ. તમને અત્યારે જે બુદ્ધિ, શક્તિ, જ્ઞાન, ઇંદ્રિયો, આયુષ્ય, મનુષ્યભવ, સત્તા-સંપત્તિ વગેરે મળ્યું છે
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
NN
૨૦૮
