________________
તમે બધા અત્યારે સંસારમાં બેઠા છો, પણ સંસારમાં જકડી જ રાખે તેવું કોઈ કર્મ તમને છે કે નહિ તેની મને શંકા છે. તમે ધારો તો દીક્ષા લઈ શકો તેમ છો, પણ તમને દીક્ષા ગમતી નથી ને દીક્ષા જોઈતી પણ નથી.
સભા :- અંતરાયકર્મ કહેવાય?
સાહેબજી:-ચારિત્ર ન મળે તો ચારિત્રમોહનીયનો ઉદય અને ચારીત્ર મળે તો તેમાં ચારિત્રમોહનીયનો ક્ષયોપશમ એ જ સીધો હિસાબ છે. અંતરાય તો સાઈડમાં છે, મુખ્ય આ જ કર્મ છે.
જેમ તમે બધા માંદા પડ્યા પછી તરત જ દોડાદોડી કરી મૂકો છો, કારણ તમને દુઃખ આપનાર કર્મ પ્રત્યે દ્વેષ છે ને સૂગ છે. તેથી જ તેને કાઢવા ધોકો લઈને નીકળો છો. તેની સાથે સંઘર્ષ ચાલુ જ રાખો છો તે વખતે એમ થાય છે કે ભલે કર્મ વિપાક. બતાવે? બધા કેમ માંદા પડતા નથી ને આપણે જ કેમ માંદા પડ્યા? આપણું કર્મજ બળવાન હશે માટે કોઈ દવા કરાવ્યા વગર “આપણે તો આ પગવાળીને બેઠા.” આવા વિચારો તમને આવતા નથી, પરંતુ ત્યાં તો સીધો રોગ સામે સંઘર્ષ ચાલુ થઈ જાય છે. જ્યારે અહીંયાં તો દીક્ષાની વાત આવતાં જ થઈ જાય છે કે અમારું ચારિત્રમોહનીયકર્મ મજબૂત છે, માટે જ અમને દીક્ષા નથી મળતી. જે કર્મના નાશ માટે બધું જ કરી છૂટો, છતાં જો કર્મ મચક ન આપે, તો તે નિકાચિતકર્મ કહેવાય. ઘણી વાર લોકો કહેતા હોય છે કે સાહેબ, દસ વર્ષમાં કેટલીયે દવાઓ કરી, વૈદ, ડૉક્ટર કે હોમીયોપેથી બધું જ કરી ચૂક્યો, પણ એકેય દવા લાગુ પડતી નથી ને રોગ કેડો મૂક્તો નથી અર્થાત્ કર્મને ખસેડવા ઘણો જ પ્રયત્ન કર્યો છે. વળી ઘણીવાર એવું પણ બને છે કે આ જ દવા પહેલાં લીધી હોય ત્યારે કામ ન કરે, પણ પછી એ જ દવાથી સારું થાય; કારણ કે જે દિવસે નિકાચિતકર્મ શાંત થઈ જાય ત્યારે સામાન્ય દવા પણ કામ કરી જાય અને રોગ મટી જાય. આવા કિસ્સામાં કહી શકાય કે પહેલાં નિકાચિતકર્મ ઉદયમાં હતું. તમને ધર્મના ક્ષેત્રમાં મોટા ભાગે નિકાચિતકર્મ નથી નડતું પણ તમે પોતે જ પોતાને નડો છો, કારણ સાંસારિક ક્ષેત્રે અવરોધક કર્મને નિવારવા જેટલો પુરુષાર્થ કરો છો તેટલો સંઘર્ષમય પુરુષાર્થ ધાર્મિક ક્ષેત્રે અવરોધક કર્મને નિવારવા નથી કરતા.
જે તીર્થકરોને સંસારમાં દીર્ઘકાળ રહેવું પડ્યું છે, તેનું કારણ પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય તેમને જકડી રાખ્યા હતા તેવું નથી, પરંતુ તેમણે સમકિતની ગેરહાજરીમાં
૨૦૮
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
