________________
તા. ૧૮-૮-૯૪, ગુરુવાર.
અનંત ઉપકારી, અનંત જ્ઞાની શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા વૈરાગ્ય અને વિવેકની સમ્ય પ્રાપ્તિ કરાવવા આ ધર્મતીર્થની સ્થાપના કરે છે. અનુબંધનું મહત્ત્વ :
વૈરાગ્ય અને વિવેક એ બંને પાયાના એવા ગુણો છે કે જેના દ્વારા આત્મા ઉન્નતિના સીધા રાહ ઉપર સરળપણે આવી શકે છે. જ્યાં સુધી આત્મા આ બે ગુણોનો વિકાસ નથી કરી શકતો, ત્યાં સુધી આત્મા મોક્ષમાર્ગ પર સ્થાપિત નથી થઈ શકતો. આ બે મૂળ પાયાના પ્રારંભિક ગુણો છે, તેથી જ તેને પામવા પ્રથમ પુરુષાર્થ કરવો જોઈએ. બીજા ગુણોમાં ફક્ત બંધ સુધારવાની તાકાત છે જ્યારે આ બે ગુણોમાં અનુબંધ સુધારવાની તાકાત છે.
અનુબંધ એ આત્મા પર કર્મરૂપી ચક્રની પાયાની ધરી છે. જેમ પૈડામાં ધરી બરાબર હોય તો કદાચ એકાદ બે આરા તૂટી જાય તો પણ પૈડું ચાલી શકે છે, તેમ પાપના ઉદયવાળા કેનવા પાપને બાંધનારાજીવને પણ પુણ્યનો અનુબંધ મોક્ષમાર્ગની રગતિમાં સહાયક બને તેવા પ્રકારનું તંત્ર ગોઠવી આપે છે, જ્યારે પાપનો અનુબંધ એવો છે કે આત્મા પર મોક્ષમાર્ગને યોગ્ય ગુણોનું અવરોધક અને નુકસાનકારક તંત્ર ગોઠવી આપે છે. આપણે અત્યારે કર્મના ફંદામાં ફસાયેલા છીએ અને ધ્યાન નહિ રાખીએ તો ઘોર સંસારમાં રખડી જઈશું, પણ જો એક વખત પણ પુણ્યના અનુબંધનું ચક્ર આત્મા પર સ્થાપિત થઈ જાય તો આપણે ન્યાલ થઈ જઈએ.
દા.ત. નેમિનાથ ભગવાનની આરાધના નવમા ભવથી ચાલુ થઈ. તેનો અર્થ એવો નથી કે તેમણે ભૂતકાળમાં ધર્મ કર્યો જ નહોતો, તેમણે પણ પુણ્ય તો અનેકવાર બાંધ્યું હતું, ફક્ત પાપ જ બાંધ્યું હતું એવું નહોતું. તેઓ પણ નવ ભવની પૂર્વે ભૂતકાળમાં પુણ્ય બાંધીને બધી ભોગસામગ્રી પામેલા હશે, પણ ત્યારે પાપના ૨૨૨
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”