________________
જનારા હતા. વાસુદેવો શ્રેષ્ઠ નીતિ અને સદાચારથી રાજ્ય ચલાવે છે તો પણ મરીને નરકે જ જાય છે. અહીં આ ચણકને પોતાના દીકરાની આત્મિક ચિંતા થાય છે.
તમારો દીકરો કોઈ મોટી ડીગ્રી-નામના મેળવીને આવે ત્યારે તમને કેવો આનંદ થાય ? ઉજવણીમાં પાર્ટી આપો ત્યારે તમારા દીકરા કરતાં તમને વધારે આનંદ હોય ને?
સભા ઃ- સાહેબ, દીકરો કોનો ?
સાહેબજી :- પણ તે વખતે તમને તેનો આત્મા યાદ આવે છે ? તેના આત્માના હિત કે અહિતનો વિચાર આવે છે ? જો તમે આત્માને માનતા હો તો ઊંઘમાં પણ આત્મા યાદ આવે. તમને થાય ખરું કે આ મિથ્યાજ્ઞાન મેળવીને મારા દીકરાનું પરલોકમાં શું થશે ? આ ભવ ને આવતા ભવમાં તેનું કેટલું આત્મિક અહિત થશે, તેનો ક્યારેય વિચાર આવે ખરો ? ના, છતાં તમે કહો કે અમને સમકિત જોઈએ છે, તો સમકિત કાંઈ રેઢું પડ્યું છે ?
તમારો દીકરો એ તમારે આશરે આવેલો એક જીવ છે, ને જેમ તમે સંસારમાં .. ભમતાં ભમતાં આ મનુષ્યભવ પામ્યા છો, તેમ એ પણ મનુષ્યભવ પામ્યો છે. આ ભવમાં તમારો દીકરો થોડી મોટાઈ મેળવે તેમાં તમે ખુશખુશાલ થાઓ છો, પરંતુ તમને તેના પરભવનાં દુર્ગતિનાં દુઃખો દેખાતાં નથી.
સભા ઃ- સાહેબજી, અમારા દીકરા ડીગ્રીવાળા કહેવાય ને ?
સાહેબજી :- કઈ ડીગ્રી ભવિષ્યમાં તેની સાથે આવશે ? તમને તમારી અને બીજાના આત્માની ચિંતા ન હોય તો એમ ને એમ સમકિત આવે ? બધે આત્મહિતનો ભાવ જોઈએ.
વૈરાગ્ય ને વિવેકવાળા જીવના દૃષ્ટિકોણ ડગલે ને પગલે જુદા હોય છે. ઊલટું તમે એમ વિચારો છો કે આટલી મોટી ડીગ્રી લઇને દીકરો આવે તો કદર તો કરવી જ જોઈએ ને ?
ચણકને મહાત્માએ જ્યારે શુભ લક્ષણનું ફળ બતાવ્યું ત્યારે તેમનું મોઢું પડી ગયું. તેમને તેમના દીકરા ચાણક્યનો આત્મિક દૃષ્ટિએ વિચાર આવે છે. સભા :– એ તો ત્યાગી જીવ છે ને ?
સાહેબજી :- ના, એ પણ સંસારી જીવ છે. મહેનતથી પોતાની સાંસાર્રિક
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
NNA
૨૨૮
