________________
સભા :- આવું બધું સાંભળીને ખાવાનું મન નથી થતું, પરંતુ જીવન જરૂરિયાત માટે આ બધું કરવું પડે છે.
સાહેબજી :- જીવન જરૂરિયાતના ઉદ્દેશથી જરૂરિયાત જેટલું જ કરો તેની ના નથી, પણ ભગવાને તેમાં આસક્તિ કરવાની ના પાડી છે. આસક્તિથી પાપ બંધાશે. અને અનુમોદનાથી પાપનો અનુબંધ પડશે.
એક જણને સમજાવો કે સંસારમાં સર્વત્ર પાપ છે, નિષ્પાપ જીવન જીવવું હોય તો સંસારત્યાગ કરવો પડે. તો તે ઊલટું કહેશે કે ના, એવું નથી. ધર્મ કરવા કાંઈ સંસારત્યાગની જરૂર નથી. જીવોની હિંસા થાય છે તે તો તેમના કર્મને લીધે થાય છે, એમાં આપણને પાપ ન લાગે. આવાને એટલું જ પૂછવું જોઈએ કે તો પછી રસ્તે જતાં તમને કોઈ મોટરની હડફેટમાં લઈ ઘાયલ કરે તો તમે તેને કેમ ગાળો આપો છો? આ પણ તમારું કર્મ જ હતું તેથી તમે ઘાયલ થયા છો. અરે ! વાઘ-સિંહ કે ચોર-લુંટારું તમને મારે તો પણ તે નિર્દોષ જ ગણાશે. માટે આ બધી બેહૂદી વાતો . છે. આ લોકોને પાપને પાપ સમજવાની પણ તૈયારી નથી.
તમે પ્રતિમા ભરાવો કે દેરાસર બંધાવો પણ જો તમારા મનમાં પાપની સ્પષ્ટ : અનુમોદના પડી હોય તો પુણ્ય પાપાનુબંધી પુણ્ય જ બંધાય છે. જૈન ધર્મના પાયાના સિદ્ધાંતો સમજવાની જરૂર છે. તે સિવાય તમારા જીવનમાં પાપની પકડ નહીં છૂટે. ધર્મ કરનારા અનેક લોકો પણ આ બધી વાતોને વાજબી માને છે, ઊલટું તેને પાપ તરીકે સ્વીકારવા તૈયાર નથી, તે બધા અધ્યાત્મની દૃષ્ટિએ શૂન્ય છે. વૈરાગ્યની જરૂર એટલા માટે જ છે કે જ્યાં પાપ છે ત્યાં તેનો તટસ્થતાથી સ્વીકાર થાય. પ્રામાણિકતાથી પાપનો સ્વીકાર કરવા માટે આ પાપમય સંસાર અસાર લાગવો જરૂરી છે.
સભા :- અમારું કોઈ ખરાબ કરે તો માનીએ છીએ કે અમારાં પાપકર્મથી થયું છે.
સાહેબજી:- જો સાચે જ એ ભાવ હોય તો તે વખતે તમને ગુસ્સો ન આવવો જોઈએ. તમને કોઈ ગમે તેટલું મારે તો પણ ઊકળશો નહિ ને? અરે ! તે વખતે તો તમારો કર્મનો સિદ્ધાંત ભાગી જાય છે, તેમને સામા પર ક્રોધ આવે છે, તે વ્યક્તિ પર ગાઢ પ થાય છે. જો તમને દુઃખ આપનાર વ્યક્તિ કે નિમિત્ત પર દ્વેષ નથી તો તમારો ક્રોધ શાંત થઈ ગયો કહેવાશે. વળી આ સિદ્ધાંત સાચે જ તમારા હૃદયમાં
૨૪૨
લોકોત્તર દાનધર્મ અનુકંપા”
