________________
દેરાસરમાં મંજીરા લઈને નાચું તો ચાલે? અરે ! તમારે માટે પણ સામાયિકમાં નાચવું વાજબી નથી. ભગવાનની સમક્ષ નૃત્ય તો ભક્તિનું કામ છે, છતાં તેમાં આરંભ-સમારંભ છે, તેથી તે ઊંચી ભક્તિ નથી. એ અવિરતિમાં કરવા લાયક હલકી ભક્તિ છે. તમે જૈન મુનિના આચારને અનુરૂપ વિચાર કરતા થઈ જાઓ, નહીંતર અનુચિતને ઉચિત માનીને અનુમોદના કરશો કે પ્રોત્સાહન આપશો, જેનાથી અમારી મર્યાદાનો લોપ થશે કે અમારા જીવનમાં અનેક આરંભ-સમારંભ ધૂસી
જશે.
અત્યારે દુષ્કાળમાં કતલખાને જઈ રહેલા જીવોને જોઈને જો સાધુને એવી ઇચ્છા થાય કે, આ બધાને છોડાવીને અમે પાંજરાપોળમાં મૂકીએ, તો તેનાથી પરંપરાએ તે બધાને જે ઘાસ -પાણી ખવડાવાય, તથા લાવવા લઈ જવામાં જે આરંભ-સમારંભ થાય, તે પાપ અમને લાગશે.
સભા :- અમે આ રીતે કદી પૃથક્કરણ કર્યું જ નથી. , , ,
સાહેબજી:- તમને કદી સાચું સમજવાની જિજ્ઞાસા થઈ છે ખરી ? દરેક વર્ષે કલ્પસૂત્ર સાંભળો છો. તેના પહેલા જ વ્યાખ્યાનમાં સાધુના દસ આચારનું વર્ણન આવે છે. વળી આદિનાથ ભગવાનના સાધુ ઋજુ અને જડ હોય, વચ્ચેના પર તીર્થકરના સાધુ સરળ અને પ્રાજ્ઞ હોય, જયારે ૨૪મા તીર્થંકરના સાધુ જડ અને વક હોય. એ વાતને સમજાવવા ઉદાહરણ આપ્યું કે આદિનાથ ભગવાનના શાસનમાં એક મહાત્મા હતા, જેઓ પૂર્વાવસ્થામાં ખેડૂત હતા, અત્યારે ગુરુભક્તિ તથા સંયમની આરાધના કરે છે. તેમાં એક વખત તેઓ ઇરિયાવહિયા કરે છે, ત્યારે કાઉસ્સગ્નમાં બહુ જ વાર લગાડે છે. લાંબા સમયે કાઉસ્સગ્ગ પૂરો થતાં ગુરુએ પૂછ્યું, કેમ આટલી વાર થઈ ? આ સાધુનો જીવ સરળ હોવાથી સત્ય કહે છે “મેં કાઉસ્સગ્નમાં જીવદયાનું ચિંતન કર્યું.” કાઉસ્સગ્નમાં તેમણે વિચાર્યું હતું કે “જયારે હું ગૃહસ્થ હતો ત્યારે સતત ઉદ્યમી સ્વભાવનો હતો. તેથી વરસાદ વરસે તે પહેલાં જમીન ખેડી નાંખતો, જેથી વરસાદ આવે ત્યારે તુરત વાવણી કરી શકતો. ઉપરાંત પાકની માવજત અને નિંદામણ પણ સારી રીતે કરતો, જેથી પાક વ્યવસ્થિત ઊતરતો અને ૧૨ મહિના કુટુંબનું ગુજરાન ચાલી રહેતું. પણ મારા છોકરાઓ આળસુનો પીર છે. એટલે આળસના કારણે બરાબર કામ નહિ થયું હોય અને અનાજ પણ બરાબર નહિ પાડ્યું હોય. તેથી આ બધા જીવોનું ગુજરાન કેવી રીતે ચાલશે?” આ મહાત્માએ કુટુંબની મમતાથી આવું નથી વિચાર્યું, પણ બીજા દુઃખી જીવો જેમ અનાજ વગર ૧૬૦
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
