________________
સાહેબજી:- હા, ફેર ચોક્કસ છે. પરંતુ કોઇપણ જીવ પ્રત્યે અનાચાર, અનીતિ કે ગેરલાયક વર્તન ભલે પછી નાનું હોય કે મોટું, છતાં તે પાપ જ છે.
સભા:- ૧ રૂપિયાની ચોરી કરતાં ૧૦૦ રૂપિયાની ચોરી વધારે ખરાબ નહિ?
સાહેબજી:- ૧૦૦ રૂપિયાની ચોરી કરનાર માને કે ચોરી પાપ છે, લાચારીથી કરવી પડે છે ને આ કામ ખરાબ છે, આ પ્રમાણે તેને પાપ તરીકે સ્વીકારે. જયારે બીજો ૧ રૂપિયાની ચોરી કરનાર માણસ તે નાના પાપને પાપ તરીકે સ્વીકારે નહિ તો તે વધારે ખરાબ છે. તમે ભલે મોટાં મોટાં પાપોનો ત્યાગ કર્યો હોય, પણ નાનાં પાપ, પાપ તરીકે ન લાગતાં હોય તો તે પાપત્યાગનું મૂલ્ય ઓછું છે. આ
બધાં પાપ પ્રત્યેની રૂચિ ત્યારે જ ઓછી થાય કે જયારે સમજાય કે આ આખો સંસાર પાપમય છે. પ્રતિક્રમણ કરતાં ૧૮ પાપસ્થાનકોનું મિચ્છા મિ દુક્કડં આપો છો ત્યારે એ બધાં પાપ, પાપ તરીકે મનમાં બેસે છે કે પછી ફક્ત બોલવા ખાતર જ બોલી જાઓ છો? ૧૮ પાપસ્થાનકનું સૂત્ર તો ગુજરાતી ભાષામાં છે. જ્યાં વ્યક્તિગત પાપ આલોચવાનાં હોય ત્યાં પોતપોતાની ભાષામાં બોલવામાં દોષ નથી. તમે લોકો પોતાની ભાષામાં સરળતાથી આલોચના કરો તે માટે મહાપુરુષોએ ગુજરાતીમાં આ સૂત્ર ગૂંથી આપ્યું છે, પરંતુ તમે આને સમજવા માટે પણ બુદ્ધિ દોડાવતા નથી. સૂત્રમાં જેને પાપ કહ્યાં છે, તેને તમે પૂરેપૂરાં પાપ તરીકે માનો છો? ક્રોધ, માન, માયા, પરિગ્રહ સેવતાં તે તમને પાપ તરીકે લાગે છે? જો પરિગ્રહ પાપ લાગતું હોય તો નીતિથી કમાયેલો પૈસો પણ સારો ન લાગે. ભારે હિંસા કર્યા વગર સંપૂર્ણ નીતિપૂર્વક કમાયેલો પૈસો પણ પરિગ્રહરૂપ પાપ તો છે જ.”
સભા:- નીતિની કમાણીને પરિગ્રહ કઈ રીતે કહેવાય?
સાહેબજી:-પરિગ્રહ જ કહેવાય. નહીંતર તો તમારી વ્યાખ્યા પ્રમાણે જો વધુ પડતું ભેગું કરવું એને જ પરિગ્રહ કહેવાતો હોય, તો પછી આ બધા ભિખારી અપરિગ્રહી જ કહેવાશે. માણસ જરૂરિયાત પૂરતું ભેગું કરે તે પણ પરિગ્રહ જ છે. જેટલાં પણવિરાધનાનાં સાધનો, આસક્તિ કે મૂર્છાથી ભેગાં કરો, તે બધાં પરિગ્રહ જ છે, પછી ભલે એક ચીંથરું હોય તો પણ તેને પરિગ્રહ જ કહેવાય. તમે પરિગ્રહની વ્યાખ્યા સ્પષ્ટ નહિ સમજો તો તમે અમને પણ પરિગ્રહી કહેશો; કારણ કે અમારી પાસે પણ stock(સ્ટોક)માં બે ચાર કપડાં હોય છે, જયારે દેશમાં કેટલાક ભિખારી નાગા ફરે છે. તમારી દષ્ટિએ તે જ સાચા અપરિગ્રહી ગણાશે. હકીકતમાં અમારી
૨૦૬
લોકોત્તર દાનધર્મ “અનુકંપા”
