________________
કર્મના બંધનમાંથી મુકત થવાની યુકિત એ જ ધર્મ. મુકિત એ જ આત્માનું ધ્યેય. નહિ કે બંગલે, કુટુંબ કે ધનદેલત. નહિ કે દુનિયાના નાશવંત સુખ. આ સમજ, આ ભાન તે જ્ઞાન.
સમ્યફ ચારિત્રશું ચીજ છે? ચારિત્ર એટલે કર્મોનું ચ્યવન-નાશ. શ્રદ્ધા સાથેના જ્ઞાનની આરાધના–અમલ. ખાવુ આત્માને ધર્મ નથી. દેહ ટકાવવા ખાવું પડે છે. માટે અભક્ષ્ય ન ખાવું. અપેય ન પીવું. ન જોવા લાયક ન જેવું. સાંભળવા લાયક જ સાંભળવું. સુંવાળા સ્પર્શમાં આનંદ ન માન. સુગંધમાં મેહ નહિ, દુધમાં દ્વેષ નહિ. શકિત પ્રમાણે તપ કરવો. દાન શીલ પ્રત્યે આદર. આ બધે સામાન્ય ધર્મ પાળવો એ ચારિત્ર પામવાનો માર્ગ.
ચારિત્ર અસલ તે સાધુપણમાં. પંચ મહાવ્રતના પાલનમાં. પંચ સમિતિ ત્રણ ગુપ્તિના રક્ષણમાં. આગમશાના ઉંડા તત્વને સમજ આચરવામાં. દુનિયાથી દુનિયાના વ્યવહારથી દૂર રહી આત્માના અભ્યાસમાં. સુખને ત્યાગ દુઃખોનો આદર. આ છે ચારિત્ર
ત્યવંદન શા માટે? અરિહંત પ્રભુની ભાત બે રીતે થાય. દ્રવ્યથી અને ભાવથી અટપ્રકારી સત્તરભેદી આદિ દ્રવ્યપૂજા. ૧ અભિષેક, ૨ કેશરયુક્ત ચંદનથી નવ અંગે પૂજન, ૩ પુષ્પ, ધૂપ, પ દીપ, ૬ અક્ષત, ૭ ફળ, ૮ નૈવેદ્ય એ અષ્ટપ્રકારી પૂજા. રમૈત્યવંદનમાં દેવાધિદેવ શ્રી અરિહંતના ગુણગાન કરાય છે.
