________________
(૭૩)
વણમાગ્યું, વણઈચ્છયું માન મળે, કીર્તિલાલસા વગરનું, અનુકંપાદાન એજ માનવની સાચી સાન. તેમાંએ લુલા-પાંગળા આંધળા પ્રત્યે અધિકું ધ્યાન. દાન એટલે નેધારાને આધાર. ભારતની ભવ્ય ભૂમિપરથી દાન-દયા કેમ ગયા? છેલ્લા ૬૦ વર્ષમાં? નરી સ્વાર્થવૃત્તિ જન્મી માટેજ ને? હૈયું નિષ્ફર થઈ ગયું ને? પાપપુણ્યના ખેલ ભૂલાય ને ?
૪ કીર્તિદાન –એ પાંચ દાનમાં ગણેલ છે, પણ પ્રચલિત અર્થ બરાબર નથી. ધર્મવૃત્તિથી અને ધર્મ ઔચિત્યવૃત્તિથી થતું.
દાનધર્મની ભૂરિ ભૂરિ પ્રશંસા થાય અને તેની પાછળ તે કીર્તિ આવેજ આવે, પણ તે ઉન્માદ ન જન્માવે, અને ધર્મકાર્યમાં વધુ ને વધુ ઉમંગી બનાવે.
૫ ઉચિતદાન ધર્મના શણગાર રૂપ છે. ધમઔચિત્યનું શાસ્ત્રમાં સ્પષ્ટ વર્ણન છે.
મજુરને ધર્મના યા વ્યવહારના પ્રસંગમાં મજુરી કરતા વધારે આપવું. સગાવહાલાને ઔચિત્ય બુદ્ધિથી નવાજવા. ગામની માર્ગાનુસારી સંસ્થાઓને પિષવી વિ. વિ.
સમ્યકત્વનાં પાંચ લક્ષણ. આ પાંચ લક્ષણમાં પણ અનુકંપાને સ્થાન છે જ આત્માની ખરેખર શુધ્ધ ધર્મશ્રદ્ધાના પાંચ લક્ષણે-ઓળખ ચિહ્યો છે. શમ, સંવેગ, નિવેદ, અનુકંપા, આસ્તિકાય. ધર્મસ્પશે ને સંસાર અસાર ન લાગે, મહાભયંકર ન દેખાય, ત્યાં સુધી મેક્ષની ઈચ્છા કેવી ? કેદીને હું કેદી છું એનું સતત ભાન, છૂટવા માટે તલસાટ પેદા કરે છે. અનુકંપા–દયા એ તે આવા આત્મામાં જન્મેલા હોય જ. બીજાને દુઃખી જોઈ ચેન જ ન પડે ને ? શકય રીતે દુઃખ દૂર કરીને જ ઝંપે. આ
