________________
(૧૯) કાયમાંથી બાદર અનંતકાયમાં. જેના શરીર દેખાય. પણ એક શરીરમાં જીવ તે અનંત જ હોય. જેમ સેયની અણી પર ૪૦ લાખ સ્પર્ટમ્સ આજના સાયન્સને દેખાય છે, બાકી નિગોદ તે ન દેખાય, ન બળે, ન શસ્ત્રઘાત લાગે. છતાં એક શ્વાસેશ્વાસમાં ભવ સાડાસત્તર. અતિ સૂક્ષમ ઉંડું સર્વદશી જ્ઞાન જ આ નિરખી શકે, જાણી શકે, કહી શકે, એજ કેવળજ્ઞાનને?
ધીમે ધીમે મહામેટ, અર્થાત્ અસંખ્યાતકાળ ૨-૩-૪ ઇદ્રિયમાં અને સંમૂર્છાિમ પંચેંદ્રિયમાં પણ પસાર થઈ જાય. વળી ચંદ્રિય તિર્યંચ પણ બને. કૂરતા તે પ્રાયઃ હેય જ. સિંહ-વાઘ દીપડા–સર્પ તે એવા જ હોય ને? નરકગમન અનિવાર્ય બની જાય. ઘેડ ઉચે આવેલ જીવ પટકાય. પાછો મોટે ભાગે પશુ-પક્ષીમાં વળી નરક કે નિગોદમાં પણ ભટકી આવે. કાળ અસંખ્ય અનંત દુઃખના સાગરમાં જ બુડી રહેવાનું. .
એમાં વળી કંઈક ઉચે આવતા મનુષ્યભવમાં આવી જાય. પણ પારધી-શીકારી-કસાઈ–માછીમાર બને. વળી નરક તિર્યંચના ફેરા. યાતનાઓનો પાર નહિ. એમ પાછું પતનનું ચક્કર માંડમાંડ પુરું કરે, બ્રાહ્મણાદિ વ્યવહારમાં સારા ગણતા કુળમાં આવી જાય. પણ યજ્ઞાદિ, દેવભેગ આદિ કુર ધર્મને આચરતે એ જ નરકાદિનાં દુઃખે, ભવભ્રમણ ભયંકર કરતો જ રહે.
વળી હળુકમ બનતા તિર્યંચ કે મનુષ્ય ભવમાંથી હલકી હેવાનિમાં પણ જાય. ત્યાં પાછા ભારે ચકકર ચઢતા કાળ સંખ્યા કે અસંખ્ય વીતાવે. એમ કરતા કરતા જૈનકુળમાં પણ જન્મી જાય. દેવ-ગુરુ-ધર્મની સત્સામગ્રી પણ મળે.
