________________
૧૧ પોષધોપવાસ વ્રત --સાધુ ન થવાય પણ ભાવના હોય તે પૌષધ રાજ કરાય. પણ તે ન કરી શકે બધા, માટે પર્વતિથિએ. ૧૨-૧૦ અને છેવટે પાંચ તિથિ અવશ્ય કરે. જિનેશ્વર ભગવંતના કલ્યાણક પ પણ તેજ પ્રમાણે આરાધાય છે. ધર્મને આત્માને પિષે તે પૌષધ. એમાં ૧ આહાર ત્યાગ-સર્વથી કે દેશથી. ૨ શરીર સત્કાર. ૩ ગૃહવ્યાપાર. --અબ્રહ્મ-ચારનો ત્યાગ થાય છે. દીવસના ૧૨ કલાકને--રાત્રિ દિવસના ૨૪ કલાકનો. પર્યુષણમાં આઠ દિવસના પૌષધની સુંદર આરાધના બાળક-બાલિકાઓ પણ કરે છે. સાત દિવસ એકટાણું. શકય રીતે છેલ્લો ઉપવાસ. આ છે જૈનકુળનું ગૌરવ.
૧૨ અતિથિ સંવિભાગ -મુખ્યતયા વર્ષમાં ઓછામાં ઓછું એક. અહોરાત્રને પૌષધ ઉપવાસ સાથે કરે છે. પારણમાં મુનિવરને પ્રતિલાલે છે. તેઓ ગ્રહણ કરે તેટલી જ વસ્તુઓ પ્રાયઃ વાપરે છે. એકાસણામાં પણ. આ તો માત્ર સુપાત્રદાનનું પ્રતિક છે. બાકી તે હંમેશા સાધુ-સાધ્વીને પ્રતિલાભવા. શ્રાવક-શ્રાવિકાનું સાધર્મિક વાત્સલ્ય કરવું. એમાં માનભેર જમાડવા પહેરામણ-અસલ સ્થિતિ પર સ્થાપવા. વિ. દ્વારા ધર્મમાં દઢ બનાવી તે દ્વારા-ધર્મની– શાસનની અને જિનેશ્વરદેવની ભક્તિ થાય છે.
પહેલા પ અણુવ્રત ને ૬ થી ૮ ગુણ કરનારા હોઈ ગુણવ્રત કહેવાય છે. ૮ થી ૧૨ માં આત્મા અનેક રીતે કેળવાય છે. શિક્ષણ મેળવે છે. માટે શિક્ષાવ્રત તરીકે ઓળખાય છે. આ તો પાન છે. સાધુ સંસ્થા રૂપી શિખરે પહોંચવાને.
