________________
. (૩૮). તંદુરસ્તી બ્રહ્મચર્યથી. કુદરતી મનને તે મજબુત બનાવે. મજબુત ધ્યાનારૂઢ થાય. આત્માના સ્વરૂપનો વિચાર કરે સંસાર અસાર અને ભયંકર લાગે. વીતરાગની વાણું હૈયે વસી જાય. છએ અઠ્ઠાઈ અને બાર તિથિ બ્રહ્મચર્યના નિયમ. જૈન કુળમાં હોય જ. પ્રાચીન યુગમાં અને આજના યુગમાં? છેવટમાં છેવટ કનિષ્ટ પક્ષે પાંચ તિથિને નિયમ.
તપ એટલે આત્માનું તેજ પ્રગટ કરવાનું ઉત્તમ સાધન. અનાદિની આહાર સંજ્ઞા પર વધતે જાતે કાબુ. અનાહારી પદ-મુક્તિની મંગળમાળા. કુદકે–ભુસકે વધતી જતી ઈચ્છાઓ પરને કાબુ. એક મઝેને દાખલો વિચારીએ. પંદર ચીજો સુખીના ભાણામાં પીરસાઈ છે. કેઈ સુપળે વિચાર આવે કે હવે સેમી નહિ. જરૂ પડે તે પંદરમાંથી જ. પાડેશમાંથી વાનગી આવી–ભાઈને કે હેનને ઘણી ભાવતી. પણ માનસિક સંકલ્પ લેવા ના પાડશે. આ પણ થયે બાહ્ય તપ. અને મન પણ ન થાય, રસ પણ ન જાગે. આત્માની અનાદિની કુટેવ વિચારવા લાગે. અત્યંતર તપમાં પણ પ્રવેશ કરે ને?
ભાવ એટલે આત્માનું સ્વરૂપ તારક સુંદર વિચાર. તે વિચાને કેળવવા માટે ૧૨ ભાવના અને તેને પુષ્ટ કરવા બીજી ચાર,
બાર ભાવનાનું સ્વરૂપ, ૧ અનિત્ય ભાવના-કઈ પણ વસ્તુ કાયમી નથી રહેવાની. એ જવાની. છેવટે આપણે તે જવાના જ. નાશવંત ચીજ પર મમતા શી ?
૨ અશરણ-ભાવના માણસ માં પડ્યો. સુવિખ્યાત ડેકટરે પણ આશા મુકી દીધી. શરણું કોનું ? સગાવ્હાલા શું કરે? ધર્મ એ જ શરણ. સદૂભાવ એ જ શરણ-અરિહંત
