________________
XXXI
[ अपायविचयः]
1640 ) अपायविचयं ध्यानं तद्वदन्ति मनीषिणः ।
अपायः कमेणां यत्र सोपायः स्मयते बुधैः ॥१ 1641 ) श्रीमत्सर्वज्ञनिर्दिष्टं मार्ग रत्नत्रयात्मकम् ।
अनासाद्य भवारण्ये चिरं नष्टाः शरीरिणः ॥२ 1642 ) निमग्नोन्मग्नतां शश्वद्भजन्ति भवसागरे ।
वराकाः प्राणिनो प्राप्य यानपात्रं जिनेश्वरम् ।।३
1640) अपायविचयं-मनीषिणः अपायविचयं ध्यानं तद् वदन्ति । अपायः कर्मणां यत्र सोपायः स्मर्यते बुधैः पण्डितैरिति सूत्रार्थः ।।१।। तद्यथा दर्शयति ।
1641) श्रीमत्सर्वज्ञ-शरीरिणो जीवाः रत्नत्रयात्मकं मार्गमनासाद्य अप्राप्य चिरं नष्टा भवारण्ये । कीदृशम् । श्रीमत्सर्वज्ञनिर्दिष्टम् । इति सूत्रार्थः ॥२।। अथ पुनरेतदेवाह ।
__1642) निमग्नोन्मग्नतां-भवसागरे मज्जनोन्मज्जन* शश्वद् भजन्ति । वराकाः प्राणिनो जिनेश्वरं यानपात्रम् अप्राप्य । इति सूत्रार्थः ।।३।। अथ सम्यग्ज्ञानस्वरूपमाह ।
जिस ध्यानमें विद्वान् जन उपायपूर्वक हेतुके अन्वेषणके साथ-कर्मों के विनाशका विचार करते हैं उसे बुद्धिमान् गणधरादि अपायविचय धर्मध्यान कहते हैं ॥१॥ ... इस अपायविचयमें योगी इस प्रकारसे विचार करता है
श्रीमान सर्वज्ञदेवने जिस रत्नत्रय स्वरूप मोक्ष मार्गका निर्देश किया है उसको न पाकर प्राणियोंने चिरकालसे इस संसाररूप वनमें परिभ्रमण किया है ।।२।। .. ये बेचारे संसारी प्राणी जिनेन्द्रदेवरूप जहाजको न पाकर निरन्तर संसाररूप समुद्रके भीतर डूबते और ऊपर आते हैं-जन्म-मरणके दुखको सह रहे हैं ॥३॥
१. M adds तद्यथा। २. All others except P मज्जनोन्मज्जनं। ३. M वदन्ति, N पतन्ति for भजन्ति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
