________________
-२५ ]
३८. धर्मध्यानफलम्
तत्रैश्वर्यं चेरमवपुषां प्राप्य देवोपनीते - भोगैर्नित्योत्सवपरिणतैर्लाल्यैमाना वसन्ति || २३ 2138 ) ततो विवेकमालम्ब्य विरज्य जननभ्रमात् । त्रिरत्नशुद्धिमासाद्य तपः कृत्वान्यदुष्करम् ||२४ 2139 ) धर्मेध्यानं च शुक्लं च स्वीकृत्य निजवीर्यतः । घातिकर्मक्षयं कृत्वा व्रजन्ति पदमव्ययम् ॥ २५ इति ज्ञानार्णवे योगप्रदीपाधिकारे आचार्य श्रीशुभचन्द्र-विरचिते धर्मध्यान फलप्रतिपादनप्रकरणम् ||३८||
२
भूमौ चरमवपुषा शरीरेण । ऐश्वर्यं प्राप्य भोगैः लाल्यमाना वसन्ति । कीदृशैः भोगैः । देवोपनीतेः । पुनः कीदृशैः । नित्योत्सवपरिणतैः निरन्तरमङ्गलयुक्तैः । इति सूत्रार्थः ||२३|| पुनः श्लोकद्वयेनोपसंहरति ।
2138-39) ततो विवेकम् - ततः तदनन्तरं विवेकम् आलम्ब्य कृत्वा । जननभ्रमात् भवभ्रमात् विरज्य त्रिरत्नशुद्धि सम्यग्दर्शनादिशुद्धिम् आसाद्य प्राप्य । च पुनः । अनन्यदुष्करं तपः कृत्वा । धर्मध्यानम् । च पुनः । शुक्लध्यानं स्वीकृत्य अङ्गीकृत्य । कस्मात् । अनन्तवीर्यंतः । पुनः घातिकर्मक्षयं कृत्वा । अव्ययं नित्यपदं स्थानं व्रजन्ति । इति सूत्रार्थः ॥२४-२५॥
६७५
इति श्री - शुभचन्द्राचार्यविरचिते ज्ञानार्णवयोगप्रदीपाधिकारे पण्डितनयविलासेन साहपासातत्पुत्र-साहटोडर - तत्कुल कमलदिवाकर साहऋषिदास - स्वश्रवणार्थं पण्डितजिनदासोद्यमेन कारापितं धर्मध्यानप्रतिपादनप्रकरणं समाप्तम् ||३८||
धर्मध्यानधुराधीशो पार्श्वसाहप्रभीरतः । तत्पुत्रष्टोडरो ज्ञेयः ऋषिदासः समन्वितः || १ || इत्याशीर्वादः ॥ अथ धर्मध्यानस्वरूपमाह ।
चरमशरीरी महापुरुषों की - तीर्थंकरोंकी - विभूतिको प्राप्त करके निरन्तर उत्सवसे परिणत व देवों द्वारा लाये गये भोगोंसे लालित होकर निवास करते हैं ||२३||
Jain Education International
तत्पश्चात् वे विवेकका आश्रय लेकर संसार - परिभ्रमण से विरक्त होते हुए रत्नत्रयकी प्राप्तिपूर्वक घोर तपश्चरण करते हैं और अपनी शक्तिके अनुसार धर्मध्यान व शुक्लध्यानको स्वीकार करके घातिया कर्मोंको नष्ट करते हुए अविनश्वर पद ( मोक्ष ) को प्राप्त करते हैं ।। २४-२५।।
इस प्रकार आचार्य श्री शुभचन्द्र विरचित ज्ञानार्णव योगप्रदीपाधिकारमें धर्मध्यानफलप्राप्तिप्रतिपादन प्रकरण समाप्त हुआ ||३८||
१. SFX R परम । २. N STF XR वपुषं J वपुषा । ३. N लास्यमाना । ४. Y जनसंभ्रभात् । ५. MNJ X त्यानन्तवीर्यतः, T नत for निज । ६. LS FR कृत्स्नकर्म । ७. Padds समाप्तमिति ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
