________________
-१७२] ३३. संस्थानविचयः
६०१ 1865 ) [ मद्यतूर्यगृहज्योतिषाभोजनविग्रहाः।।
स्रग्दीपवस्त्रपात्राङ्गा दशधा कल्पपादपाः ॥१६९७१ ] 1866 ) यत्सुखं नाकिनां स्वर्गे तद्वक्तुं केन पार्यते ।
स्वभावजमनातकं सर्वाक्षप्रीणनक्षमम् ।।१७० 1867 ) अशेषविषयोद्भतं दिव्यस्त्रीसंगैसंभवम् ।
विनीतजनविज्ञानैर्ज्ञानाद्यैश्वर्यलाञ्छितम् ॥१७१ 1868 ) सौधर्माद्यच्युतान्ता ये स्वर्गाः षोडश वर्णिताः ।
कल्पातीतास्तता ज्ञेया देवा वैमानिकाः परे ।।१७२ 1865) मद्यतूर्य-१. मद्य, २. तूर्य, ३. गृह, ४. ज्योति, ५. भूषा, ६. भोजन, ७. विग्रहः, ८. स्रक्, ९. दीप, १०. वस्त्रपात्राङ्ग। तत्र मद्यम् । मदजनकवस्तुदायकाः कल्पवृक्षाः। तूर्यवादित्र• दातारः । एवं सर्ववस्तुदातृत्वं तेषां यथानाम वाच्यम् । एते दश कल्पवृक्षाः ज्ञातव्याः। इति सूत्रार्थः ॥१६९२१।। अथ नाकिनां सुखरूपमाह ।
1866) यत्सुखं-स्वर्गे नाकिनां यत्सुखं तत्सुखं वक्तुं केन पार्यते। कोदृशम् । स्वभावजम् । पुनः कीदृशम् । अनातङ्कम् । पुनः कीदृशम् । सर्वाक्षप्रीणनक्षमं सर्वेन्द्रियालादसमर्थम् । इति सूत्रार्थः ।।१७०।। अथ पुनस्तत्सुखमाह । ____1867) अशेष-ज्ञानाद्यैश्वर्यलाञ्छितम् । शेषं सुगमम् । इति सूत्रार्थः ॥१७१।। अथ स्वर्गाणां स्वरूपमाह।
1668) सौधर्मादि-ये सौधर्माद्यच्युतान्ताः सौधर्माद्याः अच्युतान्ताः षोडश कल्पाः स्वर्गाः वणिताः। ततः कल्पातीताः ज्ञेयाः देवाः परे वैमानिकाः । इति सूत्रार्थः ॥१७२॥ अथ पुनस्तेषां स्वरूपमाह।
मद्यरूप शरीरके धारक-मद्यांग, तूर्यांग, गृहांग, ज्योतिरंग, भूषणांग, भोजनांग, स्रगंग, दीपांग, वस्त्रांग और भाजनांग ये दस प्रकारके वहाँ कल्पवृक्ष होते हैं जो संकल्पके अनुसार यथायोग्य अभीष्ट वस्तुओंको दिया करते हैं ॥१६९२१॥
. स्वर्गमें देवोंको जो आकुलतासे रहित व सब ही इन्द्रियोंको प्रसन्न करनेवाला स्वाभाविक सुख प्राप्त होता है उसका वर्णन कौन कर सकता है ? अर्थात् वह अवर्णनीय है ॥१७०॥
. समस्त विषयोंसे व देवांगनाओंके संयोगसे उत्पन्न हुआ वह स्वर्गसुख विनीत जनके विज्ञान व ज्ञानादि ऐश्वर्यसे चिह्नित है ॥१७१।।
__सौधर्मको आदि लेकर अच्युत पर्यन्त जो सोलह स्वर्ग कहे गये हैं उनके आगेके वैमानिक देवोंको कल्पातीत जानना चाहिये। अहमिन्द्र कहे जानेवाले वे सब देव विषय१. P M N on. L F J read this Verse, after No 168, X Y read thus: मद्यतूर्यविभूषास्रज्योतिर्दीपगृहाङ्गकाः। भोजनामृतवस्त्राङ्गा दशधा कल्पशाखिनः, (Y भोजनामात्र)। २.J अशेष । ३. N स्त्रोसंघ। ४. M संगसंगम। ५. All others except PL विज्ञानज्ञाना । ६. All others except P ये कल्पाः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
